Oy ile hatırladığımız çobanlar ve et fiyatları

Popüler ilan sitelerinden birinde çoban ilanlarına baktım. Giresun Dereli, Sivas İmranlı, Balıkesir Gönen, Tokat Zile, Ardahan Damal, İzmir Bayındır, memleketin her yerinden “Acil çoban aranıyor” ilanları verilmiş. Şehirde yaşayanlar olarak çobanları sadece “Oyum bir mi?” diye sorarken aklımıza getiriyoruz ama çobanlar olmayınca markette etin fiyatı uçuyor, farkında değiliz. Ekonominin en basit kuralı üzerinden bakalım meseleye: Nüfusun, talebin hiç artmadığını varsaysak bile arz azalıyor. 2022 yılında büyükbaş hayvan sayısı yüzde 5.6 azalarak 17 milyon 24 bine düştü.  Koyun sayısı yüzde 1.1 azalışla 44 milyon 688 bine, keçi sayısı da yüzde 6.2 gerileyerek 11 milyon 578 bin baş oldu. Büyükbaş hayvancılıkta sorun sadece çoban derdi değil. Bir litre sütün 1.2 kilogram yem alamadığı durumda üretici zarar ediyor ve hayvanı kesime yolluyor. Fakat Türkiye coğrafyasının uygun olduğu küçükbaş hayvancılıkta üretimi zorlayan en büyük sorun çoban eksikliği. Koyun sayısı 44 milyon demiştik ya, bir çobana 200 koyun emanet edebiliyorsunuz, sürü 500 hayvana çıktığında gereken çoban sayısı 4 oluyor. Türkiye’de son 15 yıldır büyük bir çoban sıkıntısı...