Demokrasi ve Özgürlükler Günü

Dün, 15 Temmuz 2024 Demokrasi ve Özgürlükler Günü (Democracy and Freedom Day) imiş... Çok güzel! Ama ülkemizi 14 Mayıs 1950 (?!) günü onurlandıran DEMİRKIRASİ, o günden bu yana bir türlü domokrasi olamadı. 14 yaşımdaydım, bir gazetede okumuştum, memlekete gelen demirgrasiden yararlanmak için bir gariban Beyoğlu’nda tramvay raylarının üzerine yatmıştı. Celal Bayar da ülkeye “bu yıl” komünizmin geleceğini iddia ederdi. O günden beri ne komünizm ne de demokrasi geldi. Komünizm gelmeden yıkıldı ama gelmediği için demokrasinin neye benzediğini bilemiyoruz.

1936 doğumluyum. Bize okullarda demokrasinin temel ilkelerinin “milli egemenlik, seçme ve seçilme hakkı, katılım, özgürlük, eşitlik, çoğulculuk, çoğunluk, hoşgörü, hukuk devleti, kuvvetler ayrılığı” olduğu öğretilmişti. 1950’den bu yana “seçme ve seçilme hakkı” dışında demokrasinin hiçbir niteliğiyle tanışamadık. O da yarın yamalak.

15 Temmuz sadece demokrasi değil aynı zamanda özgürlükler günü de... Demokrasi ile özgürlükler ortakyaşar (sembiyoz halinde) var olan canlılardır, evet canlılardır. Demokrasi yoksa özgürlükler, özgürlükler yoksa demokrasi yoktur. Ben yazımın başlığından esinlenerek ve demokrasiyi varsayarak özgürlükler üzerin(d)e çalışacağım. Bir Fransız kaynaktan* aktardığım özgürlük türlerini dilimizde şakıtacağım ama bunların ülkemizdeki vaziyetinin durumuna, durumun da vaziyetine bir göz atacağız: