Vahdettin aklı
Cumhuriyet yazarı Özdemir İnce bu hafta 'Vahdettin aklı' başlıklı yazısını kaleme aldı.
Vahdettin’in kafa yapısını ve “durum”la ilgili bilinç sorununu irdelemek için 12 Aralık 2023 günü yayımlanan “Vahdettin’in ABD başkanına mektubu” başlıklı yazıma dönmek ve oradan bir alıntı yapmak istiyorum:
“Siyasi olayların ve gelişmelerin tüm iç yüzünü, hangi nedenlerden dolayı saltanat merkezini geçici bir süre için terk etmek zorunda kaldığımı biliyorsunuz. Bu konuda ayrıntılı bilgi sunmayı gereksiz görüyorum. Bu süresiz uzaklaşmamın, babadan kalma sahip olduğum saltanat ve hilafet makamından vazgeçtiğim anlamına gelmeyeceği açıktır. Ankara meclisi gibi bir isyancı fitnenin bu konuda alacağı tüm kararların geçersiz olacağını bildiririm.”
Bunun ardından bir de kendi ağzından kendisi hakkında ne dediğini öğrenelim: “Ben bu makam için hazırlanmadım. Çocukluğumdan beri vücutça rahatsız olduğumdan layıkıyla tahsil edemedim. Yaşım kemale erdi, dünyada bir emelim kalmadı. Biraderle hangimizin evvel gideceğimiz malum olmadığından bu makamı bekleyişte değildim. Fakat takdiri ilahi böyle teveccüh etti, bu ağır vazifeyi deruhte eyledim. Şaşmış bir haldeyim, bana dua ediniz.” (Vikipedi, “VI. Mehmed” maddesi.)
Vahdettin’in dünyadan habersiz bir cahil olduğunu kendi ağzından öğrendik. Osmanlı İmparatorluğu’nun babasının malı olduğuna inanmakta ve kendisine miras kaldığını düşünmekte. İngiliz krallığına karşı Kurtuluş Savaşı vermiş demokratik bir ülkenin başkanının saltanata karşı olabileceğini düşünemiyor.
ABD başkanına mektubu 13 Mart 1924 tarihinde yazmış ama o tarihe kadar padişah ve halife olarak yaptığı ihanetleri, işlediği suçları tamamen unutmuş ve Avrupa’daki saltanatların birer birer yıkıldıklarından haberi bile yok. Fransa, 1789, Bourbon hanedanı; Almanya, 1918, Hohenzollern hanedanı; Avusturya-Macaristan, 1918, Habsburg hanedanı; Rusya, 1917, Romanov hanedanı yıkılmış. Fransa, Almanya, Avusturya’da cumhuriyetler, Rusya’da ise Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) kurulmuş.
29 Ekim 1923 tarihinde “Türkiye Cumhuriyeti” adlı yeni bir devlet kurulduğunu ve bu Cumhuriyetin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 3 Mart 1924 günü halifeliği kaldırmasının ne anlama geldiğinin farkında bile değil. Özellikle Mustafa Kemal Paşa’ya, kurtuluş hareketine ve katılanlarına karşı yaptığı düşmanlıkları, işlediği suçları unutmuş görünüyor ama biz anımsayalım:
