Ruhunu arayan memleket

ktidar çevreleri liselerde bir süredir yaygınlaşan tepkiyi kamuoyuna, Gezi Direnişi gibi tek merkezden idare edilen bir komplo olarak sunuyor. Gezi ile düşünsel bağlantı konusunda haklılar. Bir komployla karşılaştıklarını söylemeleri ise artık alıştığımız ideolojik iflaslarının ve içe kapanmalarının yeni bir delili. 
Gezi de liselilerin tepkisi de bizden önce birçok ülkenin yaşadığı bir kültür savaşının parçası. Kaldı ki hiç yabancısı olduğumuz bir kültür savaşı değil bu. Kabaca bir yanda Tevfik Fikret’in “fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür” nesiller hedefi, diğer yandaNecip Fazıl’ın “dininin ve kininin davacısı” gençlik hedefi. 
İlkini Mustafa Kemal Atatürk’ün ikincisini ise Recep Tayyip Erdoğan’ın dillendirmesi tesadüf değil. 
Hatta Cumhuriyetin irili ufaklı kurucu hikâyelerinden birinin Mustafa Efendi’nin mahalle mektebinden ayrılıp Şemsi Efendi Mektebi’ne geçişi olması da öyle. Cumhuriyetin kurucusunun iki ayrı dünyayı temsil eden mektepler arasında döneminin şartlarına göre modern bir eğitim veren okulu tercih etmesi ve bunun okul kitaplarına kadar girmesi elbette önemli bir mesaj vermeyi amaçlıyor.
Atatürk’ün çocukluk arkadaşı Süleyman Asaf İlbay’ın 1949 senesinde Tan gazetesinde yayımlanan “Atatürk’ün Hususi Hayatı” adlı yazı dizisi yakın zamanda Kaynak Yayınları tarafından “Çocukluk Arkadaşım Atatürk” başlığıyla kitaplaştırıldı. İlbay, bir muallimin haksız cezası sebebiyle, Mustafa Efendi’nin annesine rağmen Şemsi Efendi Rüştiye’sine devam ettiğini anlatıyor. Ancak eğitiminin mayasını ise yaklaşık on-on bir yaşında naklolduğu Askeri Rüştiye’de aldığını belirtiyor. O dönem askeri okulların, Batılı eğitimin öncüleri olduğu da akılda tutulmalı.