İran'ın yeni yönetimi Türkiye-Azerbaycan işbirliğini ve bölge için nasıl bir potansiyel taşıdığını iyi tahlil etmeli!

Üç gün önce Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta önemli bir anlaşma imzalandı. İran, Azerbaycan ve Türkmenistan yılda yaklaşık 2 milyar metreküplük üçlü bir gaz takas anlaşmasına onay verdiler. Bu kapsamda İran Türkmenistan’dan gaz alacak ve karşılığında da Astara sınırından aynı miktarda Azerbaycan’a gaz verecek. Bir bakıma Azerbaycan Türkmenistan’dan günlük 5-6 milyon metreküp gaz alacak.

22 Aralıkta uygulanmaya başlanacak Anlaşma, Ekonomik İşbirliği Örgütü 15. zirvesinin oturum aralarında sağlandı.

Aslında İran, Rusya'dan sonra dünyanın en büyük ikinci doğal gaz rezervine sahip. Bu rezervlerin büyük bölümü ülkenin güneyinde ve kuzey illerinde dağıtım ağında sıkıntılar var. Bu sebeple 90’lı yılların sonundan bu yana komşu Türkmenistan'dan doğal gaz ithal ediyor. 2016’da süreç durmuştu.

Ayrıca İran’ın Türkmenistan’dan daha önce aldığı gaz karşılığında 1,5 milyar dolarlık borcu bulunuyor. İran Petrol Bakanı Javad Owji borcun miktarına itiraz etse de varlığını inkar etmiyor. “Türkmen tarafına gaz borcunu kapatmak için ilk taksiti yakında ödeyeceğiz" dedi.

Bu anlaşma gazın büyüklüğü açısından sembolik bir nitelik taşısa da üç ülkenin yakın gelecekteki ilişkilerine yönelik işaretler veriyor. Özellikle Karabağ’daki gelişmeler çerçevesinde gerilen İran-Azerbaycan ilişkileri Türkmenistan ile Azerbaycan arasındaki Trans Hazar Boru hattının gerçekçi kılınmasıyla yeni bir hüviyet kazanmış gözüküyor.