Rusya gerçekten ateşkes mi yoksa zaman kazanmak mı istiyor?

stanbul’daki görüşmeler Ukrayna’daki savaşın bir ateşkese gidebilmesi adına bugüne kadar ki en önemli aşamaydı. Zira müzakeredeki teknik heyetin dışında siyasi heyetler burada ve daha önce de Antalya Diplomasi Forumu’nda ilk kez bir araya gelmişti.

Henüz kapsamlı bir ateşkese giden yol haritası netleştirilemese de tarafların bazı maddelerde ilerleme sağladığı söylenebilir. Bunların en önemlileri Ukrayna tarafının NATO üyeliğinden vazgeçerek tarafsız bir statüye kavuşabileceğini ortaya koyması, Rusya tarafında ise Kiev’deki güçleri geri çekilmesi ve Zelenskiy yönetimi ile devam edilebileceğine yönelik bir irade göstermesiydi.

24 Şubat'taki konumu hatırlanırsa Rusya ile bunları konuşabilmek de Ukrayna'nın getirdiği önemli bir nokta aslında... Net rakamları ortaya koymak mümkün olmasa da Rusya'nın şimdiden binlerce askerini kaybettiği tahmin ediliyor.

Nitekim İstanbul'da yüz yüze görüşmenin ardından "karşılıklı güveni artırmak" için başkent Kiev ve kuzeydeki Chernigiv kenti yakınlarındaki operasyonların azaltılacağı ifade edilmişti.

Bunun dışında her iki tarafın da bir tür garantörlük sistemi için müzakereyi sürdürebileceğini de eklemek lazım. Burada Türkiye açısından henüz net bir tutum yok, -Pazartesi yazdığım gibi çoklu bir yapıda, prosedürleri önceden belirlenmiş, P5+Türkiye, Almanya vb kabul ederse Türkiye’de bu garantörlükte yerini alabilecek. Ukrayna bu ülkelere İsrail’inde eklenmesi istiyor.

Türkiye bu sistemin otomatik işlememesini öngörüyor ve Ukrayna’da kesinlikle asker konuşlandırma olmayacak. Avusturya modeline yakın bir şey.

Ukrayna’nın BM Daimi Temsilcisi, “Güvenlik garantileri konusunda bir anlaşmanın imzalanması ancak tüm Rus silahlı oluşumlarının 23 Şubat 2022 itibariyle konumlarına geri dönmesinden sonra mümkün olacak” dedi. Yani Kiev'e göre, yeni anlaşma İngiltere, Çin, ABD, Türkiye, Fransa, Kanada, İtalya, Polonya ve İsrail'i Ukrayna'nın güvenliğinin garantörü yapmalı.