18 madde, anayasanın ruhu hükmünde

Yürürlükteki askerî cunta mahsulü 1982 Anayasası, yapıldığı tarihten beri tartışılmaktadır. Milletin sînesinden çıkıp gelen bir kanun olmadığı için 18 kere değişikliğe uğradı. 2017 başında 19. değişiklik yapıldı. Bu defa, artık meşhur olan ve üzerinde ileride de çok konuşulacak 18 madde değişti.
Mevzubahis değişikliğin altında iki partinin; AK Parti ve MHP'nin imzası var. İki parti ise değişikliğe muhalefet etti; onlar da CHP ve HDP. Değişiklik, Nisan 2017'de halka gidecek. Tıpkı bir seçim yaşanıyor. 4 parti, medya, STK'lar, Türkiye dostları ve Türkiye düşmanları hummalı bir faaliyet hazırlığındalar. Bunlardan bir kısmı "evet" bazıları "hayır" kampanyaları yapacak. Cumhurbaşkanının meydanlara inmesi ve ekranlara çıkmasıyla siyaset ve gündem hayli renklenecek...
18 maddeyi tekrar ve tekrar inceledik. Esasında 1982 Anayasası arşive gönderilerek yeni bir anayasa yapılamamıştır. Türkiye veya TBMM veya partiler bunu başaramadı. Onun yerine işte bu 18 madde ikame edildi. İlk önce 21 madde meclise sevk edilmişti. Fakat Anayasa Komisyonu bunu 18 maddeye çekti. Ki onlardan Cumhurbaşkanı seçilecek kişinin Türkiye doğumlu olmasını şart koşan maddenin kaldırılması isabetli olmuştur. Nihai değişiklikte devletin şekli, bayrak, resmî dil, başşehir gibi bazı maddeleri aynen korunmuş oldu. O zaman geriye kalan 18 madde anayasanın lafzı ve özü mahiyetini kazanmaktadır. Buna bir cümleyle "Anayasanın ruhu" denebilir.
18 maddeyi tahlil ettiğimizde fevkalade maddeler şunlardır: