Başkanlık Sistemi -IV-

II. Mahmud'la birlikte yeniden yapılanma başlar. Belki bu "başlar" sözünü hızlanır diye yazmak ta­rihi gerçeklere daha denk düşecektir.
Devlette yeniden inşanın ne zaman başladığını ke­sinkes tayin etmek çok da kolay değildir. Başlangıcı III. Selim'in ıslahat çalışmalarına götürmek mümkün olabildiği gibi II. Osman'a maletmek de yanıltıcı ol­maz. Ancak asıl reorganizasyon Gülhane Hattı Hü­mayunu ile açıklanan Tanzimat hareketidir. Tanzi­mat'ı 1856 Islahat Fermanı, 1876 Birinci Meşrutiyet, 1908 II. Meşrutiyet ve 1923 Cumhuriyet'i takip eder. Bu zaman çerçevesinde doğan veya doğmak zorun­da olan bütün hukuki, siyasi ve idari tasarruflar, cum­huriyet rejimi ile son bulur.
Müessirler ise meşhur Viyana mağlubiyeti ve takip eden mağlubiyetler, devletin çok büyük bir sahada varolma mücadelesi vermesi, müesseselerin eskimesi ve dışarıda Fransız ihtilalinin kopardığı fırtına.
II. Mahmud devrinde yurt dışına giden gençler Tan­zimat'ın ilanında büyük rol oynarlar. Batıda tahsil eden bu talebe zümresi, iki dünya arasında doğan farkın aynen batıya benzemekle kapanabileceği kanaatindedirler.