Üsküp Diyarbakır hattı!

Rumeli’nin birliğini Anadolu’dan evvel kurmuştuk. Ancak kaybetme faciasını da önce Rumeli’de yaşadık. Diyarbakır, Anadolu’daki medeniyet merkezlerimizden...

Rumeli’nin birliğini Anadolu’dan evvel kurmuştuk. Ancak kaybetme faciasını da önce Rumeli’de yaşadık. Diyarbakır, Anadolu’daki medeniyet merkezlerimizden biri olduğu gibi Üsküp de Rumeli’deki medeniyet merkezlerimizdendir. Üsküp’ü bizden koparanlar, şimdilerde de Diyarbakır’ı koparma ihanetindeler. Üsküp’ün kaybı anlaşılırsa Diyarbakır ve onun şahsında bütün o iklim anlaşılır. Bölücü, dinle-imanla alakasız Kürtçülere anlatılacak bir şey yoktur. Samimi Müslüman Kürtler içinse bu makalede çok ibretlik gerçek vardır. Üsküp’ü şüphesiz ki en iyi anlatacak kalem, kendisi de evlad-ı fatihan torunu olan Üsküplü Yahya Kemal Beyatlı’dır.

Biz, bugün üstadın makalesini hangi saikle kısaltarak buraya iktibas ediyorsak Yahya Kemal de Dergâh mecmuasında neşrettiği “Karanlıkta Uyanan Biri” adlı mevzubahis makaleyi aynı sebep, saik ve niyetle kaleme almış olmalıdır. Zikrettiğimiz makale, “Hatıralarım” adlı eserinde de mevcuttur. Dergâh’ta 1921’de intişar ettiği sırada İstiklal Harbimiz devam etmektedir. Bilhassa Müslüman unsurlar arasında birliği elde tutmak yüksek arzudur. Ne demek istediğini Üsküp üzerinden anlatma gayretindedir. Makale, imparatorluk teb’ası Müslümanların ders almaları için onlara yapılmış bir ikazdır. Zira buradaki esas fikirlerdendir ki Türk, kendini bilmemiş, diğerleri de haddini bilmemiştir. Nasıl felaket bir hata işlendiği geç fark edilecektir. Fakat iş işten geçmiştir. Yahya Kemal anlatıyor:

-Üsküp eşrafından bir gençle görüştüm. Bu genç, Rumeli’yi fetheden ilk Türklerin torunlarındandı. “Humbaracı-zadeler adıyla anılan ailesi Fatih devrinde Üsküp toprağına kök salmış, o toprakta büyük bir meşe gibi kocamış ayrı ayrı hanedan dalları vermiş eski bir aile idi.

YAZININ DEVAMI