ZENGİNLİK

Rusların bizimle alâkalı çokça gündemde olduğu günlerde,"Moskof"la olan tarihî husumet ve mücadelemize misalleriyle atıfta bulunduktan sonra isimleri herkesçe mâlûm meşhur Rus düşünür ve romancılarını sayıp şöyle demiştik:

-Bu isimleri yetiştiren bir millet, küçük millet olamaz! Kırk yıl evveline kadar yaşadığımız düşmanlık ayrı bahistir. Kaldı ki insan, düşmanıyla da tartılır…

Şimâl komşumuz, bugün de hikâyeciler, romancılar, edebiyatçılar çıkarmaktadır. Ama; Çarlık dönemi Rusya İmparatorluğunda yetişen Rus edebiyatçıları, hem sayı; kemiyet ve hem de değer; keyfiyet itibariyle Sovyetler yahut modern çağ Rusya’sında yetişenlerden daha yüksektir. Çarlar devri Rus edebiyatçıları Dostoyevski’ler, Tolstoy’lar, Gogol’lar, Puşkin’ler, yalnızca Rus kalem ikliminin değil, dünya yazı vâdisinin de mümtaz isimleridir…

Yunus Emre, Mevlâna Celâleddinî Rûmî, Şeyh Edebalı, Akşemseddin, Molla Gürâni, Zembilli Ali Efendi, Fuzulî, Bâki, Nef’î, Nâbî, Nedim, Hoca Saadeddin, Ahmed Cevdet Paşa… gibi birçok dergâh, kalem, kelam değerlerimizin olduğu gibi…

Fydor Mihayloviç Dostoyevski, muasırı edîbleri kasdederek...