Başkasının malzemesiyle iş görmek

Yakın tarihimizin bize öğrettiği dramatik bir gerçeklik var: kendi sorununu kendin çöz!

Bu ilkesöz bireysel ilişkiler düzleminde geçerli olduğu kadar siyasada da geçerli.

Hele uluslararası ilişkilerde bu ilkesöz son kerte önem taşıyor.

Uluslararası ilişkilerde o ulusun kültürel değerlerini tanımayan, bilmeyen birilerinden akıl danışmak yalnızca hüsranla sonuçlanmıyor, aynı zamanda o ulusun zevaline kadar yönelen bir gidişatın önünü açıyor.

Osmanlı Devleti'nin yıkılmasındaki temel etmenlerden biri kendi eksiğini gidermenin reçetesini Batılı fikir adamlarından, Batılı siyaset adamlarından veya diplomatlarından elde etmeye çalışmak olmuştur.

Reşit Paşa'nın Osmanlı Devleti'ni ihya etme sadedinde İngiliz Büyükelçisi Lort Stratford’a danışması ve ondan aldığı fikirleri kuvveden fiile intikal ettirmesi (Tanzimat Fermanı) sonun başlangıcını oluşturmuştur.