Kudüs dolayımında

Bireysel hırslar, çıkar hesapları dış politikayı etkiler mi?

Bireysel çıkar hesapları veya bireysel hırslar bir başına belki tarihin gidişini etkilemeyebilir. Ancak konjonktürün müsait olduğu durumlarda genel gidişatı etkileme babında kimilerinin bireysel tutumu diplomasiyi etkiler, olumlu ya da olumsuz yönde...

Diplomasiyi etkilemesi demek, son tahlilde, diplomatik atakları boşa çıkarmak suretiyle ülkeler arasında güç kullanımına varacak kadar yol açması demektir.

ABD’nin bu son Kudüs saçmalamasında Başkan Trump’ın böyle bir kişisel/bireysel tutumunun payı olduğu görülüyor. Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul ettiğini beyan etmesinin ardında onun İsrail’e ve Siyonizm’e şirin görünme ihtiyacının ön aldığı söylenebilir. Aksi takdirde daha baştan beri onun İsrail karşıtı tutumu dolayısıyla haklı veya haksız (bizim şahsen iddiaların doğru olup olmadığına ilişkin bilgimizin olması söz konusu değil) koltuğundan edileceğine ilişkin söylentiler başkanlık koltuğuna oturduğu günden bu yana dile getiriliyordu.

Herşeye rağmen sağduyunun galip geleceği bekleniyordu, öyle olmadı. Adam Kudüs’ü başkent olarak tanımakla kalmadı, büyükelçiliğini Kudüs’e taşımak üzere teşebbüse de geçti. Bu tutum da ABD’yi artık fiilen tarafsız olma pozisyonunun dışına attı. Teorik olarak zaten öyleydi, şimdi fiilen de tarafsızlığını yitirmiş oldu.

Dünyanın birçok ülkesi gibi Türkiye de ABD’nin bu tutumuna itiraz ediyor. Bir kişinin (Trump) kendi kişisel hırsı ve çıkarı uğruna, bütün dünyada içinden çıkılmaz kargaşaya, fitne ve fesada yol açması, çıkacak çatışmaların bitimsiz arbedelere dönüşmesi tabii ki kimsenin göze alabileceği bir sonuç olamaz. Bu arbedeler Ortadoğu ülkelerinin kendi aralarında olduğu ve olabileceği gibi, ABD’nin yanında veya karşısında yer almak suretiyle de devam edebilir. Bu duruma belki bir tek İsrail devletinin bugünkü yönetimi tırnak sürtebilir.