Neşe Koçak’ın Uygunsuzlar’ı

Neşe Koçak’ın Uygunsuzlar adını taşıyan öykü kitabı yakınlarda yayınlandı.*

Kitapta birbirinden ilginç 16 öykü yer alıyor.

Öykülerin tamamında genelde zihinsel hastalar, özelde şizofreniye musap hastaların iç dünyaları dile getiriliyor. Onların bir bakıma karanlık, karmaşık; bir bakıma da gerçeklik ile imgelem dünyalarının iç içe geçmişliği anlatılıyor…

Bu öykülere Matmazel Mari öyküsü üzerinden bazı genellemelerde bulunmak istiyorum.

Matmazel Mari öyküsü eşyaya harika bir pastoral senfoni yaşatıyor. Gerek eşya betimlemeleri, gerek eşyanın senfonisini ifade eden müzikal söylem, zengin bir metin yaratmış. Hasta bireyde yaşanmış olgular eşyanın kemiğine, iliğine yansıtılmış. Ve bir daha orada, eşyada yaşatılır hale getirilmiş. Antikadan, müzikten, aristokrat hayattan, gayrimüslim mugannilerden haberdar olmak gerekiyor bu metnin ruhuna nüfuz etmek için. Yazar açısından da yüzeysel ve öğrenilmiş bilgi yeterli görünmüyor bu metnin yaratımına. Edebiyatımızda benzeri olmayan bir öykü ve öyküler...

Yazarın da işaret ettiği gibi bu öyküler “deli hikâyeleri”... Ancak bu nitelemeye bakarak onların aynı zamanda kriz öyküsü olduğunu düşünmek yanıltıcı olur. Bu öyküler deli hikâyeleridir, doğru; ama kriz hikâyeleri değil... Bu öykülerde bir delinin veya delilerin kriz anları yansıtılmıyor. Bilakis onların hayatının en durgun anlarında yaşadıkları yanılgıları anlatıyor. Daha özelde şizofreniye yakalanmış hastanın ömür boyu süren bir anını odak alıyor... Şizofreni en genel tanımıyla kişilik bölünmesi olarak bilinen bir zihinsel hastalık…