Kısmen adalet

Yugoslavya'nın dağılmasından sonrası yaşanan vahşi Sırp soykırımında canlarını-ciğerlerini kaybeden Srebrenitsa Anneler Derneği, 2007'de Hollanda devleti aleyhine Lahey Bölge Mahkemesinde dâvâ açtı. Avrupa’nın ortasında, riyakâr dünyanın gözü önünde cereyan eden yirminci asrın son yüzkarası harbin yüreklerde tutuşturduğu yangına bir fiskecik su serpme kabilinden açılan bu dâvâ, her şey ortada olduğu hâlde aşırı bir gecikmeyle 7 sene sonra 2014'te karara bağlandı.
Bölge Mahkemesi, BM'ye bağlı Hollanda taburunun kendisine sığınan 300 sivil Boşnak'ın Sırp katillerine teslim edilmesinden dolayı Hollanda askerlerini suçlu kabul ederken Hollanda devletini "kısmen suçlu" saydı.
O hâlde şu soru sorulmaz mı?
Dâvâlı kısmen suçlu ise asıl suçlu kim? Üstelik bu ne yaman çelişkidir ki emri altındaki asker suçlu sayılırken o askerin sorumlusu olan devlet, himaye ediliyor.
Asker tek başına suçlu olamayacağına göre, Hollanda da tam suçlu sayılmadığına göre asıl suçlu Birleşmiş Milletler midir? Bu hususun sarahaten dile gelmesi gerekirdi. Bir katliama dâhil olmuş olanlar müteselsilen/zincirleme sorumludur. Bu sebeple mahkemenin verdiği kararın kabulü mümkün değildir.
Nitekim dâvâcı taraf da kararı beğenmeyerek avukatı eliyle temyiz edip Hollanda Yargıtayına taşımış. Yargıtay, dosya kendisine geldikten 3 sene ve soykırımın vukuundan 22 sene sonra Lahey Bölge Mahkemesinin kararını 27 Haziran 2017 günü aynen tasdik etti. Böylece Yargıtay da taburlarına sığınan 300 Boşnak’ın Sırp cânilerine teslim edilmesini esas alarak Hollanda devletini yüzde 30'luk bir nisbetle "kısmen suçlu" buldu.