Merkez Bankası tam devrede, ama...

MB, çığırından çıkan fiyat istikrarını sağlamak üzere hafta içinde kapsamlı ve sert tedbirler aldı. Kamuoyunda faiz oranının yüzde 17,75'den yüzde 24'e yükselmesi ile doların 6 TL bandına inmesi öne geçti ve gündem oldu. MB'nin fiyat istikrarını sağlama yetki ve sorumluluğu çerçevesinde aldığı parasal kararlar, iktisadi durumumuza ve geleceğe dair teşhis ve tespitleri önemlidir. Ancak yaşanan kriz, 2001'deki gibi sadece finansal değil, aynı zamanda yapısaldır. Para politikalarıyla düzeltilmesi mümkün değildir. Asıl üzerinde durulması gereken husus da budur.

Bu açıdan MB'nin aldığı kararları okumaya çalışalım: 

1- "MB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir. Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir.

Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları, para politikası kararlarının gecikmeli etkileri, maliye politikasının dengelenme sürecine vereceği katkı ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler yakından izlenerek ihtiyaç duyulması halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabilecektir."

Fiyat istikrarı esas itibarıyla, arz-talep, (üretim-tüketim-ihracat-ithalat) denkleminde ortaya çıkar. Bunda, elbette para ve maliye politikalarının da yeri vardır, ama belirleyici olan değildir. Bahse konu sorunun: a) Millî kaynakların işletilmemesi ve yeterli üretim yapılmamasından ve kaynakların önceliğine bakılmadan verimsiz alanlara harcanmasından, b) Ehliyet ve liyakat sahibi olmayan kadrolara itibar edilmesinden; işsizlik, aşırı israf ve yolsuzluklardan, c) Ekonominin neredeyse bütünüyle ithalata ve aşırı borçlanmaya dayanarak makro dengelerin bozulmasından kaynaklandığı bilinmektedir.

Bu bakımdan yalnız para politikalarına bağlı tedbirlerle enflasyonun iyileştirilmesi mümkün görülmemektedir.