Cumhurbaşkanlığı Sistemi ve Seçimler

Seçimlere gidiyoruz. Her seçim önemlidir. Her seçim istikamet belirler. Her seçim bir planlamadır. Gerçi yazar Emma Goldman’ın "Oy vermek bir şeyleri değiştirseydi yasaklanırdı” tespiti yabana atılabilecek bir tespit değildir.

Türkiye’de görüyor yaşıyoruz. Yıllardır seçimle iktidara gelenlerin belediye hizmetlerinin ötesindeki konularda hareket kabiliyetleri sınırlı kalıyor. Öyle görülüyor ki devletlerin kuruluş kanunları gibi çerçevesi belli bir kalıpları var galiba. Hangi güçte seçimlerle gelirseniz geliniz sonuçta yapabilecekleriniz belli. Zorladığınızda birçok etken çıkıyor karşınıza. Yani seçimler çok şey fakat her şey değil.

Klasik laf olarak görülür, “Bu sefer ki seçim çok önemli” sözü. Doğrudur. Klişedir. Siyasi partiler, siyasetçiler, bürokratlar için her seçim hayatidir. Çünkü iktidarlar değişir, kadrolar değişir, her iktidar değişimi kendi sosyolojisini kendi ekonomisini kendi kültürünü oluşturur. Devletin işleyişini, devletin bekasını değiştirmez. Ona seçimle izin verildiği nadir görülür dünyada.

Durum bu iken değişimin dönüşümün gerçekleşmesi için de yine seçime ihtiyaç vardır. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde seçimlerle değişimin yaşandığı ender dönemler vardır.

Şu unutulmamalıdır. Her ülkede yapılan seçimler kendi içindeki bir kan tazelemesi, vatandaşın iradesinin tecellisidir. Bunun yanında her ülkede yapılan seçim bir başka ülkenin, devletin ilgi alanına da girer. Bu kuraldır. ABD içinde, İngiltere içinde, Fransa, Almanya için de geçerlidir. İlgi ve menfaat dereceleri oranında bir ülkede yapılan seçimler dışarıdan mutlaka müdahaleye muhatap olur. Tıpkı halen tartışılan Trump’ın seçiminde Rusya etkisi gibi. Veya Türkiye’nin referandumuna Avrupa’nın müdahalesi, Türkiye’nin Almanya, ABD, Hollanda seçimlerine etkisi gibi.

Tabiatı ile 24 Haziran seçimlerinde de menfaatleri doğrultusunda ABD başta olmak üzere Rusya, İngiltere, AB ülkeleri, Çin, İran ve menfaatine uygun her ülkenin etki düşüncesi olacaktır. Sanmayın ki bu etki elemanları ile olacak. Etki bazen açıklamalarla bazen irtibatta oldukları ile bazen ekonomik, bazen sosyal kanallarla gerçekleşir.