Ezgi bacı az Mola mı versen...
Sabah Gazetesi Yazarı Salih Tuna'nın bugünkü (06.12.2022)''Ezgi bacı az Mola mı versen...'' başlıklı yazısı.
Isaiah Berlin, "negatif özgürlüğü," dışarıdan gelen müdahalelere boyun eğmeme özgürlüğü telakki eder.
Lakin "negatif özgürlüğü" yetenekten bağımsız görmez.
Haksız da değildir.
Yapamayacağın şeyin özgürü olsan ne olur, olmasan ne olur değil mi? Böylesi bir "özgürlüğün" ne manası var!
Hülasa, özgürlük herhangi bir şeyi yapamamayla alakalı değildir.
Isaiah Berlin'in bu bağlamda şu meşhur örneği vardır: "Kör bir insan, kitap okuyamadığı için, okuma konusunda özgür olmadığını iddia edemez..."
Necip Fazıl da (Nam-ı Diğer Parmaksız Salih oyununda mıydı unuttum şimdi) "Marifet bir şeyi yapabilecekken yapmamakta..." der, "Körün harama bakmamasında hiçbir sevap yoktur!.."
Bağlamı farklı olsa da her iki yaklaşım, sonuç itibarıyla aynı kapıya çıkar.
Nasıl ki kör bir insan okuma konusunda özgür olmadığını iddia edemez, düşünme yeteneği olmayan bir insan da düşünce özgürlüğü olmadığını iddia edemez.
Etse de en fazla düşünce özgürlüğünü kullanmadan ifade özgürlüğünü kullanmış olur.
Haliyle absürt olmaktan öteye geçemez.
İmdi, daha önce başka bir vesileyle dercettiğim Kierkegaard'ın müthiş...