Altyapı, üstyapı ve devrim
Çin’deki gelişme sürecini değerlendirmenin anahtarı, altyapı ile üstyapı arasındaki ilişkinin doğru ele alınmasıdır. Üretim tarzı, altyapıyı oluşturur. Üstyapı ise, siyaset, ideoloji...
Çin’deki gelişme sürecini değerlendirmenin anahtarı, altyapı ile üstyapı arasındaki ilişkinin doğru ele alınmasıdır. Üretim tarzı, altyapıyı oluşturur. Üstyapı ise, siyaset, ideoloji, hukuk, ahlak ve kültüre ilişkin kavramsal ve kurumsal yapılanmalardan oluşur. Yerleşik bir toplumsal sistemde, toplumun maddi temelini oluşturan altyapı, üstyapıyı belirler. Öte yandan devrim, yeni bir üstyapının altyapıya müdahalesidir. Müdahale, toplumun maddi temelini dönüştürmeyi amaçlar. Bu devrimci süreç, sosyalizmin kuruluşu boyunca devam eder.
KAPİTALİZM BİR TASARIM ÜRÜNÜ DEĞİLDİR
Kapitalist üretim ilişkileri, feodalizmin bağrında kendiliğinden oluşmuştur. Kapitalizm hakkındaki bilgilerimiz, varolan bir sistemin işleyişine ilişkin “keşif”lerdir. Adam Smith’in “görünmez el”i, rekabetçi kapitalizmin işleyişinin kendiliğindenliğini temsil eder. Burjuvazi, demokratik devrimlerle iktidarı ele geçirdiği ülkelerde, kapitalist üretim ilişkilerinin yaygınlaşmasının önündeki engelleri ortadan kaldırarak bir ulusal pazar oluşturmuş ve kapitalizmin hızla egemen üretim tarzı haline gelmesini sağlamıştır.
SOSYALİZMİN ‘GÖRÜNMEZ ELİ’ YOKTUR
Sosyalist üretim ilişkileri, kapitalizmin bağrında kendiliğinden oluşmaz. Sosyalizm, 19. yüzyılda dünya üstünde herhangi bir coğyafyada gerçeklik kazanmadan önce bilimsel-felsefi bir öngörü olarak ortaya atılmıştır. Sosyalizmin “görünmez eli” yoktur. Sosyalizmin kuruluşunda toplumun maddi temelinde devrimci dönüşümü gerçekleştirecek, yani üretim ilişkilerini üretici güçlerle uyumlu hale getirecek olan, sosyalist üstyapının “görün&...