Tarımı sadece Atatürk modeli kurtarır

‘Sömürüye son’ sloganı, hak ve özgürlükler için mücadele gibi kavramlar bizlere doğal olarak çekici geldiğinden, bunlar ön plana çıktığından olsa gerek çoğumuz Karl Marx’ın kapitaist ekonomiyi anlatan Adam Smith gibi klasik ekolden bir ekonomist olduğunu unutma eğilimi içindeyiz.

Oysa Marx bir kapitalist ekonominin işleyişini Adam Smith’den bile daha bilimsel açıklamıştır.

Kapital’in ikinci cildindeki ekonominin kendini yeniden üretiminin formülleri, bir kapitalist ekonominin doğru işleyiş sürecini anlatırken bu doğallık içinde hiçbir siyasi baskı ve güç kullanımı olmasa bile artık değerin (işçinin sömürüsünün) yaratılmasının nasıl olduğunun matematik formülünü bize verir.

Bu formülü bugün sömürü ile ilgili boyutuyla değil ekonominin yeniden üretimi boyutuyla ele alacağım. Çünkü bizdeki ekonomi artık kendini yeniden üretmesinin bile zor olduğu bir boyuta (yani çökme aşamasına) geldi.

Bunu çoğunuz düşünmemiş olabilirsiniz ama Kapital’in ikinci cildindeki yeniden üretim formülleri aslında bize çağdaş bir kapitalist ekonomide plan ve programın nasıl yapılacağının da bir ipucunu verir. Atatürk dönemindeki teknotratlar plan ve programı hazırlarken bu gerçeği biliyorlardı.