ABD süper haydut devlet olma yolunda

Bu ifade Brookings Enstitüsü'nden Neo- Con'ların teorisyeni Robert Kagan'a ait: "Trump, ticari anlaşmazlıklar, İran nükleer sorunu, NATO savunma bütçesi hatta Kuzey Kore krizi gibi konularda diğer ülkeleri kendine boyun eğdirtmeye çalışıyor."
Kagan'a göre Trump bu adımları atarken, kendinden önceki ABD başkanlarının ahlaki, ideolojik ve stratejik çizgileri de göz ardı ediyor. Dün geceden itibaren başlayan dünya ticaret savaşında 2 trilyon $'lık maliyeti üstlenecek olan Çin'in karşı saldırıya geçtiği gün bu analizin ABD'li bir düşünce kuruluşunca yapılıyor olması ise son derece ilginç.
Trump sonrası dünyada hasar tespiti özetine bakıyoruz; Trans-Pasifik Ortaklık Anlaşması, BM Paris İklim Değişikliği Sözleşmesi ve İran nükleer sorunuyla ilgili kapsamlı anlaşma gibi bir dizi uluslararası sözleşme bitirildi. BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ve BM İnsan Hakları Konseyi'nden çekildi.
Yetmedi, Dünya Ticaret Örgütü'nden ayrılmayı dillendirdi; AB, Kanada, Meksika, Çin, Japonya ve Güney Kore ve Türkiye dâhil olmak üzere farklı ülkelere karşı "ticaret savaşı sopasını" sallamaya başladı. OPEC benzeri kendi sözünü dinlemeyen bütün organizasyonları cezalandırmakla tehdit etti.
Dünyayı tedirgin eden "süper holigan bir haydut" ifadesiyle şekillenen bu saldırganlık ve tehdit alanında Türkiye de var. Uluslararası kurumları zayıflatıp, uluslarüstü güç olarak ABD'yi kurgulama niyetindeki Trump'un gezegenin sağlığını bozduğu algısı artık çok daha fazla ulus tarafından kabul görüyor.
Geçen yazımda, "ticaret savaşına dair planınız var mı?" diye sormuştum. 2 gün boyunca gelen mesajlardan anladığım, başta kamu olmak üzere ekonomi STK'larımız ve büyük şirketlerimiz, hatta ticaret savaşının ön cephesindeki 71 bin ihracatçımızın çatı örgütü TİM'in böyle bir hazırlığı dahi yokmuş.
2 trilyon dolarlık faturanın dünya ticaretinde oluşturacağı dalgalanma, Türkiye sahillerini de etkileyecek oysa... Bu ticari tsunami, belki de Kagan'ın işaret ettiği, süper haydut devlet olma yolunda ilerleyen ABD'nin "holiganlıkla suçlanan" başkanı Trump'un ataklarıyla sıcak çatışmaya da dönüşebilir.
Türkiye, büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma sürecinde Trump'a karşı çıkmış, "dünya 5'ten büyüktür" söylemini BM oylamasında "dünya dolardan da büyüktür" neticesine vardırmış bir ülke... Çin üzerinden açılan ticaret savaşı, Trump'un bu tutumu yüzünden yeni ittifaklar ve farklı cepheler geliştireceğe benzer. Korumacılık rüzgârını kasırgaya çeviren ABD'nin bu adımlarla dünya ülkeleri yanı sıra kendi halkına vereceği zararı kestirmek hayli zor görünüyor.