Çin ile işbirliğinde yeni diyalog çağı

Sabah Yazarlar Kulübü olarak Çin'deyiz. Şanghay Üniversitesi Türk Araştırmaları Merkezi'nde Çin-Türkiye İlişkilerinde Yeni Çağ panelindeyiz. Salonu dolduran bilim insanları ve öğrencilerin büyük ilgisi ve soru yağmuruyla karşı karşıyayız.
Şanghay Başkonsolosumuz Sabri Tunç Angılı, panelin açılışında kürsüde ve Türkiye-Çin ilişkilerinde 3 temel alana işaret ediyor. 1- ekonomik görünüm ki buna dünyanın 2'nci büyük ekonomisi Çin'in bizim 2'nci en büyük ticaret ortağımız olduğunu örnek gösteriyor. 2- siyasi diyalog ki buna modern İpek yolu misalini veriyor. 3- insanı insanla buluşturma ki buna da bizim yaptığımız gibi daha yoğun kavuşmaları örnek veriyor.
Merkezde, bilim insanlarıyla yuvarlak masa toplantısında, bu yeni işbirliği çağının nelere gebe olduğunu tartışıyoruz. Merkezin direktörü Prof. Dr. Guo Changgang bu ziyaretimizin önemini şöyle tanımlıyor: "Birbirimizi anlayıp doğrudan temaslarla yakından tanımaya başlayınca ortak gelecek, daha belirginleşecek."
Çin Uluslararası yayın grubu Türkçe masasının yöneticisi, 20'li yaşlarında Fa Xun, bize Türkçe hitap ediyor ve medyanın bu yeni dönemdeki hayati rolüne vurgu yaparak, Turkuvaz Yayın Grubu ile kurumsal işbirliği öneriyor. Onların yayıncıları Türkçe konuşurken bizim Çince'ye hayli Fransız kaldığımızı idrak ediyorum.
Gerek müzakereler gerekse panelde bize yöneltilen soruların vardığı ortak payda şu: "Bizlerin Çin kültürünü anlamaya daha fazla gayret göstermesi gerekiyor. Tıpkı Çinlilerin Türkiye'yi sadece orta ölçek ekonomi değil, küresel arenada stratejik ortak olarak görmeleri gerektiği gibi...
İlginç olan, ihracata dayalı büyüme modeliyle ekonomisini devleştiren Çin'in strateji değiştirerek, iç talep üzerinden büyüme ve ileri teknoloji üretimine odaklanmasıdır. Bu durum, Türkiye ile Çin arasındaki karşılıklı bağımlılığı da tanımlıyor aslında...
Neticede Yi Dai Yi Lu (bir kuşak bir yol) projesi, bir yandan Çin ile Türkiye'yi kordon bağıyla birleştirirken, yeni dünya ağının da şah damarı niteliğine bürünüyor. Üstelik Türkiye, bu modern ipek yolunun en kritik bölümünün sahibi ve tasarımcısı...
Panelde bize güncel dış politikayı da içeren sorular sordular. Bir öğrencinin sorusu, "Modern ipek yolu için 3'ü İstanbul Boğazı'na 1'i Körfez'e 3 köprü, Çanakkale'de 1 köprü temeli ve 3 dev tünel ile Asya'yı Avrupa'ya bağlıyorsunuz ama Avrupa ile bu çekişmeyi nasıl yöneteceksiniz?" şeklinde idi...