Hain içeriden düşman dışarıdan

"Hain hanede ise kapı kilit tutmaz oğul" der Dede Korkut... Doğrudur, haini düşmandan ayıran, "ben" ve "öteki" ayırtında durduğu yerdir. Düşman, gereklidir zira bizi diri tutar, bizi mücadeleci kılar, onu mağlup edince zafer, gerekçelendirilir.

Ancak hain, bizden olandır ve daima daha tehlikelidir. Hanede olan, çürük elmadır, kapıyı içeriden açan Truva atıdır. Düşmandan daha tehlikeli yönü, teşhisteki gaflet tuzaklarımızdır. Pirinçteki siyah taş düşman ise hain pirincin içindeki beyaz taştır ve genelde onu teşhis ettiğimizde, zarar ve risk gerçekleşmiştir.