Metal yakalılar

Robot hakları henüz yok ama eli kulağında... Robotun hakkı mı olurmuş? Eğer üretiyor ve bunu yaparken yapay da olsa zekâ kullanıyorsa, evet...
Yakın zamanda MIT laboratuvarlarında bir deneyde, akıllı oyuncaklarla yarım saat geçiren deneklerin, daha sonra robotlara bıçak tornavida gibi kesici aletlerle zarar vermeleri istenmiş ama denekler bu talebi reddetmiş.
Sivri bir yapay zekâ ürünü, cep telefonu uygulaması... Sorduğuna cevap veriyor, elinden geldiğince yardım ediyor. Onunla hakaret üslubuyla konuşulunca bizzat ben rahatsız oluyorum.
Çok uçuk bir konuyu mu yazıyorum dersiniz? Ben aynı fikirde değilim. Sadece kol kuvveti yerine kullanılan endüstriyel robot dönemi bitti. Şimdi avukatlıktan, ekonomistliğe, doktorluktan garsonluğa dek pek çok mesleğin metal yakalılara, yani robotlara devredileceği günlere doğru yol alıyoruz.
Sokakta, evde, devlet dairesinde, özel sektörde, belediye hizmetinden eğitmenliğe dek pek çok alanda, akıllı robotlar aramızda olacak. Görünen, insan formuna benzeyeceği, yüz mimikleri, ses tonlaması ve hareketleriyle tıpkı bizim gibi davranacaklarıdır.
Tam da bu noktada robotların, toplum içinde bir "statü" sahibi olacağı açıktır. Bu statü insan ırkından düşük olsa da robotların kendilerini çerçeveleyen, koruyan hakları olacağını engellemez. Üstelik hizmet, değer üreten ve bunun karşılığında sadece bakım ve enerji talep eden robotlarla birlikte yaşamak için, yasa ve düzenleme ihtiyacı doğacak.
Beni asıl endişelendiren, her yıl milyonlarca akıllı robotun çalışma hayatına katılacağı süreçte insan işçi haklarının nasıl korunacağı, istihdamın robotlara devriyle insanlığın işsizliğiyle nasıl baş edeceğimizdir.
Geçen yıl benim 1 saatte yazabildiğim yorumu, Çin'de bir akıllı robot, 1 saniyede tuşladı. İlk robot besteler festivali eserleri, sözüyle melodisi ve hatta klipleriyle yayınlanmaya başladı.
Peki, bizler ne yapıyoruz? Bırakın robot haklarına dair tartışmaları, robot endüstrisinin fırsat ve tehditlerini dahi konuşmuyoruz. Bu alandaki algımız mutfak robotundan öteye geçemez ise cep telefonlarında yaşadığımız cari açığı, akıl açığı olarak yurtdışına ödeyip duracağız. Üstelik ithal akıllı robot hakları evrensel beyannamesine uyarak...