Neom kenti ve Dijital Kartaca

Dünyada 1 milyon yerleşke var ve bunların 19 bini, turizm varış noktası.
100 yıldan yaşlı 1000 kent, 1000 yıldan yaşlı 100 kadim kent var ve rekabet ülkeler arasından çıkıp şehirler arasına doğru kayıyor.
Bu da akla "dünya, şehir devletler çağına geri mi dönüyor?" sorusunu getiriyor. Merkezi hükümetler küresel çatışmalara odaklanırken şehirler atağa geçiyor, iktidar giderek şehirden yükseliyor. 1500 yıl önce Güney Avrupa'da doğanlar Roma İmparatorluğu'nun ebediyete kadar süreceğine inanıyordu. Ne de olsa 1000 yıldır ayaktaydı.
Ama ekonomik ve askeri bir gerileme döneminin ardından çöktü, MS 476'da artık yoktu.
Şu an geçerli olan "ülkelerde yaşama" modelimizin kaçınılmaz ve ebedi olduğunu düşünürken de yanılıyor olabiliriz.
"Yeni Yerelcilik: Şehirler Popülizm Çağında Nasıl Öne Çıkabilir" kitabının iki yazarından biri olan Bruce Katz'a göre, büyük şehirlerin "bağlantı merkezi" olma karakteri, modern ekonomi açısından özellikle önemli...
İnovasyon işbirliği büyük şehirlerde hiper-bağlantılılık kavramını güçlendiriyor.
Şehirler aynı zamanda demografi açısından da avantajlı: 2014'te tarihte ilk kez insanların çoğu şehirlerde yaşıyordu.
Katz'a göre, dünya ulus devletler dünyasının ötesine doğru gidiyor; "şehirlerin yeni tür güçlere sahip olduğu bir döneme giriyoruz. Ekonomik ve finansal avantajlarını pozisyonlarını güçlendirmek ve değişim sağlamak amacıyla kullanmak için muazzam şansları var."
Ulus devlet sanayileşme, merkezi "komuta ve kontrol" bürokrasileri ve ulusal bağlılık ile geçen zaman zarfında evrilmedi. Modern teknoloji ise zıddı yönde eğilim gösteriyor; "dağınık, merkezsiz ve kontrol edilemez..." Dijitalleşmenin kentler üzerindeki etkisi üzerine pek çok kitap yazan Jamie Bartlett, Suudi Arabistan'ın 500 milyar $'a kuracağı "Neom" kentinin ilk habercisi oldu adeta... Yüzölçümü 26.400 km2'lik kent, Kıbrıs'ın 3 katı büyüklüğünde, Suudi Arabistan'ın Ürdün ve Mısır sınırında, küresel ticaretin %10'unun gerçekleştiği Kızıldeniz'in kıyısında...
Dünya nüfusunun %70'i Neom'a en fazla 8 saat içinde ulaşım sağlayabilecek.
Daha da önemlisi, ileri teknolojilerle güneş enerjili, metal yakalıların (robotların) insanlardan daha çok istihdam edildiği ve küresel markaların yönetim merkezi olacak Neom'un anayasasını, uluslararası şirketler yazacak.
Şehirlerin yükselişe geçtiği yeni dünyada Neom'u, tarihteki Kartaca site devletinin modern dünyadaki bir izdüşümü sayabiliriz.