Koçi Bey

Franz Babinger (1891-1967)…
Osmanlı tarihi çalışmalarıyla bilinen Alman bilim insanıydı.
Montesquieu (1689-1755)…
Toplum, hukuk ve yönetim tarzı konusunda karşılaştırmalı araştırmalar yapan Fransız düşünürdü.
Babinger dedi ki:
“Osmanlı’nın Montesquieu’su Koçi Bey’dir!”
Koçi Bey kimdir?
– Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan 20’nci yüzyıl başına kadar yaşamış kimi kişiler hakkında bilgi veren- Sicill-i Osmani yahut Tezkere-i Meşâhir-i Osmaniye’ye göre; Koçi Bey, siyasi işlere vakıf, kâmil ve akıllı bir zat idi…
Doğumu ve ölüm tarihi kesin değil. Asıl adı bile bilinmiyor; “Mustafa” deniyor.
Osmanlı kayıtlarında “Koçi” adına rastlanmadığından yüzünün kırmızılığı nedeniyle kendisine Arnavutça kırmızı anlamına gelen “kuç” kelimesinden ilhamla “Koçi” lakabının verildiği sanılıyor…
16’ncı yüzyıl sonunda… Çocuk yaşta Arnavutluk’tan devşirilerek İstanbul’a Acemi Ocağı’na getirildi. Saray okulu Enderun’da yetişti.
Sultan I. Ahmet (1603-1617)’den IV. Murat’a (1623-1640) kadar Enderun’da muhtelif odalarda görev yaptı.
IV. Murat devrinde has odaya alındı. Padişahın itimadını kazanarak sırdaşı oldu.
Devlet idaresinde gördüğü yozlaşmalar hakkında ilk risalesini 1631’da padişaha arz etti.
Yerli-yabancı birçok tarihçinin ilgisini çeken, Fransızca, Almanca, Rusça, Macarca’ya çevrilen, yazma nüshaları Viyana, Berlin, Münih, St. Petersburg, Kahire ve İstanbul Esat Efendi Kütüphanesi’nde bulunan “Risale-i Koçi Bey” neden çok önemliydi?