Önyargıları yıkın
Tespit 1) Lenin, Rusya ekonomisini çöküşten kurtarmak için, 21 Mart 1921 tarihinde “Yeni Ekonomi Politikası” (NEP) benimseyerek bir nevi “karma ekonomiyi” hayata geçirdi. Amaç, -tarım başta olmak üzere-...
Tespit 1)
Lenin, Rusya ekonomisini çöküşten kurtarmak için, 21 Mart 1921 tarihinde “Yeni Ekonomi Politikası” (NEP) benimseyerek bir nevi “karma ekonomiyi” hayata geçirdi. Amaç, -tarım başta olmak üzere- özel işletmelere izin vermekti… Stalin NEP’e son verdi…
Tespit 2)
Yıl, 1982… Leonid Brejnev ölünce yerine geçen -15 yıldır KGB başında bulunan- Yuri Andropov, sistemdeki tıkanıklığı tıpkı Lenin gibi mülkiyet ilişkisini yeniden düzenlemeyle -devletin piyasadaki rolünü kısıtlamayla-çözme arzusundaydı. Örneğin, kısa vadede hemen 10 serbest bölge kurarak rekabeti ana hedef haline getirmekti. Görevde -hastalığıyla boğuşarak- 15 ay kalabildi; vefat etti. Reformları askıya alındı. Yerine, statükoya sıkıca bağlı yüksek devlet bürokratlarının dostu Konstantin Çernenko geldi. Onun da ömrü uzun olmadı; 1985’te öldü. Ve… Mihail Gorbaçov ile “bürokrat zenginler” Sovyetler Birliği’ni yıkıp Rusya’yı vahşi kapitalizme teslim etti. 10 yıllık büyük çöküşün ardından iktidara gelen Vladimir Putin kamulaştırmalar yaparak Rusya ekonomisini diriltmeyi başardı…
Aslında…
Yuri Andropov’un yapmak istediğini Deng Şiaping Çin’de aynı dönemde gerçekleşti.
Sonuçta…
Bugün Çin ile Rusya “karma ekonomiyle” dünyanın en büyük ekonomik gücü haline geldi.
Türkiye’de ne oldu:
1950’de Adnan Menderes ile 1980’de Turgut Özal, ABD destekli ekonomi darbeleriyle -Atatürk döneminde başlatılan- “karma ekonomiyi” yıkıp -”serbest piyasa” yalanıyla- devleti piyasadan tamamen kovarak, ülke ekonomisini bitmek bilmez krizlere teslim ettiler. Peki ne yapmak lazım?
ABD’de sosyalizmin topuk ses...