Erzurum Kongresi ve ötesi

GÜNÜN TARİHİ: 7 Ağustos 1919
Yeni Türkiye’nin kuruluşuna zemin hazırlayan en önemli hadiselerden biri olan Erzurum Kongresi, 7 Ağustos 1919 tarihi itibariyle sona erdi.

Erzurum’u Sivas Kongresi takip etti. Her iki kongrede alınan kararların takibi ve tatbiki için ayrıca bir Heyet-i Temsiliye seçildi. Bu heyetin ikamet ve faaliyet merkezi olarak da Ankara’da karar kılındı.

Bütün bu faaliyetlerin öncülüğünü yapanların başında, aynı zamanda birer ordu komutanı olan Kâzım Karabekir ile Ali Fuat Cebesoy gelir... Bilâhare, hâsıl olan bütün iyiliklerin, şereflerin ve kahramanlıkların kendisine mal edilen M. Kemal, kısa süre önce lağvedilen 9. Ordu müfettişi olup, onun emri altında savaşabilecek durumda herhangi bir ordu veya askerî birlik yoktu.

* * *

İşgal altındaki vatanın kurtuluş plânını ilk hazırlayan kişi ise, hiç tereddütsüz Karabekir Paşa’dır.

Bizâtihi kendisinin kaleme almış olduğu Günlükler’inde, gün gün aynen şunları yazmış:

11 Nisan 1919 Cuma: Selâmlığa (Sultan Vahdeddin ile görüşmeye) gittim. Huzurda kabul buyuruldum. Genç kumandanların bir an evvel Anadolu'ya tayinini tekrar rica ettim. Silâhlar toplanıyor, felâket dedim. İltifat ve duâ ettiler. (Not: Bu arada, bir hususî görüşme de gerçekleşiyor. Padişah, tam bir itimat ile Karabekir'in millî mücadeleye atılmasını arzu ve talep ediyor. MLS)