Ramazan Bayramındaki ihtilaflar nasıl çözülecek?

Rıdvan Aras: “Bu sene ülkemizdeki Ramazan Bayramı ile başta Arap ülkeleri olmak üzere bayram günü farklılık arz etti. Bu durum normal midir? Doğrusu nedir hocam?”
HİLÂL VE TAKVİM

Hilalin takvim için esas alınabileceğini bize Kur’ân öğretiyor. Buyuruyor ki:

“Güneş’i ışık kaynağı, Ay’ı da parlak kılarak, hesabı ve yılların sayısını bilesiniz diye ona evreler takdir eden Allah’tır. Allah bütün bunları rastgele değil, şaşmaz ölçülere bağlı olarak yaratmıştır. Bilgiyle donanmış bir topluluk için ayetlerini açıklıyor.”1

Demek, hilalin evreleri rastgele değil, bir ölçüye göre ve takvimde esas alalım diye tanzim edilmiştir. Kur’ân hilalin tespit edilmesini bilgiyle donanımlı bir topluluğa emrediyor.

Fakat İslamiyet hayat dinidir. Her şarta göre bir çözümü hep olmuştur.

Müslüman’ın dağ başında, kır başında ve zor şartlarda bulunması halinde nasıl amel edeceğini, Ramazan’ın girişini ve bitişini nasıl tespit edeceğini Peygamber Efendimiz (asm) bizzat bildirmiştir. Buyurmuştur ki:

“Biz ümmi bir topluluğuz. Ne yazı yazarız, ne de astronomik hesaplar yaparız. Bize lazım olan ay’ın hesabıdır. O da bazen şöyle, şöyle, şöyledir. (On parmağını iki defa açıp, bir defa da başparmağını kısıp 29’u işaret etti.)2

“Hilali görünce Ramazan orucuna başlayın. Hilal görünce Bayram yapın. Hava kapalı olursa ayı takdir edin.”3 Bir rivayette, “Hava kapalı olursa ayı otuza tamamlayın.”4