Akıl Oyunları

Yirmi bir yaşında iken hazırladığı Oyun Teorisi, John Forbes Nash'e uzun zaman sonra (1994) Nobel Ödülü getirmişti. Öğrencilik yıllarından itibaren paranoid şizofreni olan ünlü matematikçi John Nash, Soğuk Savaş döneminde Amerikan Ordusu hesabına şifre çözücü olarak da çalışmıştı.
Nash'in hayat öyküsünü anlatan “A Beautiul Mind” adlı film “Akıl Oyunları” adıyla sinemalarımızda da gösterilmiş, ilgiyle izlenmişti. Özellikle, Nash'in üniversite kampusünde “hezeyanlarıyla kavga ettiği” sahne hafızalara kazınmıştır.
Filmin yönetmeni Ron Howard, orada izleyicinin gördüğü ile Nash'in zihninde yaşadıklarını birbiriyle eşleştirerek etkili bir biçimde anlatmıştır.
*
İşte o film, Sylvia Nasar'ın 'Akıl Oyunları' adlı kitabından uyarlanmıştı. 1947 Almanya-Rosenheim doğumlu Amerikalı ekonomist ve yazar “Sylvia” 1991-1999 yılları arasında New York Times'ta ekonomi muhabirliği yapmıştı.
Sylvia Nasar'ı Türkçe'ye tercüme ettiğimizde karşımıza Zülfiye Nazar çıkıyor. CIA'in Özbek asıllı casusu Ruzi Nazar (1917-2015) ile Linda Nazar'ın kızıdır. 
Babası, “Amerikalılar kolayca telaffuz etsin diye adını Sylvia'ya dönüştürdüklerini” söylemiştir; bir bakıma “kamufle etmişler” de diyebiliriz.
Ruzi Nazar, Türkiye'de CIA'in istasyon şefi olarak hayli kritik bir dönemde “vazife” yapmıştı: Türkiye'ye 27 Mayıs 1960 darbesinden hemen önce 1959'da gelmiş ve 12 Mart 1971 muhtırasının verilmesiyle birlikte gitmiştir. (Böyle bir durumda, casus filmlerinde “Görev tamamlanmıştır” repliği mi kullanılır?)
Ruzi Nazar, Almanya'da “Bizim Çocuklar Yaptı”ların Paul Henze ile birlikte çalışmıştır. Fevkalade sorunlu, kirli ve kanlı “Komünizmle Mücadele” döneminde, Avrupa'daki önde gelen iki CIA mensubundan söz ediyoruz!