Sansürlenen tarihi gerçekler; kaçışı olmayan belgeler…

Gülsün Bilgehan'ın paşa dedesi İsmet İnönü, 17 Mayıs 1968 tarihinde “Ulus” gazetesinde yayınlanan hatıratında; “İkinci İnönü Savaşları esnasında içinde subayların ve ailelerinin de yer aldığı bir kafileye yaptığı konuşmayı” şöyle anlatıyordu:
“İçinde bulunduğumuz vaziyeti bilesiniz. Bundan başka subay olarak da yerinizi bilmelisiniz…
Padişah düşmanınızdır. Yedi düvel düşmanınızdır…
Bana bakın dedim. Kimse işitmesin, bu millet düşmanınızdır…”
*
İsmet Paşa'nın hatıratı, kitap olarak ilk kez 1985 yılında basıldı.
İkinci defa 2006'da baskısı yapıldı. Bu satırların yazarının elinde ise 2009'daki üçüncü baskısı var:
Hatıratın 239. sayfasında; İsmet İnönü'nün subaylara ve ailelerine yaptığı “bahse mevzu konuşması” yer alıyor.
Ancak, bir farkla…
Kitapta sadece “bir cümlenin” yer almadığını, hayretle görüyoruz!
Hangi, cümle o?
“Kimse işitmesin, bu millet düşmanınızdır” cümlesi!
Yani?
-Sansürlenmiş!
*
Kitabın yayın hakkını Bilgi Yayınevi'ne veren İnönü Vakfı'dır.
Gülsün Bilgehan, o vakfın başkan yardımcılığını yapmıştır.
Demek ki; malum cümlenin başka türlü tevil edilemeyeceğini, farklı bir manaya gelmeyeceğini sansür edenler de görmüşler!
*
Gençliğinde, İsmet İnönü'nün kadrosunda bir tür “staj yapmış” olan “27 Mayıs darbesinin sevdalısı” Yalçın Küçük; İnönü'nün “Kimse işitmesin, bu millet düşmanınızdır” sözleri için, 2010 yılında Ulusal Kanal ekranında “o hatıratın mevzubahis kısmını okuduktan sonra” aynen şöyle demişti:
“İsmet Paşa'nın bu sözleri bizim amentümüzdü! 60'lı yıllarda biz işte böyle yetiştik. Halk düşmanınızdır!”
*
İsmet Paşa'nın hatıratındaki o cümle, kaçışı olmayan bir belgedir.
Anılarının “o kısmının sansürlenmesi” manidar bir delildir.