Sophia’nın fendi Vahhabiliği yendi!

Suudi Arabistan, “ılımlı İslam” çıkışıyla uyarlı ilk hamleyi bir insansı robota vatandaşlık vererek yaptı!..
Geçen hafta veliaht prens Muhammed bin Selman, “Ilımlı İslam ülkesi olacağız” bombası patlattı. Ardından Riyad’da düzenlenmiş “Geleceğin Yatırım Girişimleri” adlı teknoloji zirvesinde Hong Kong merkezli Hanson Robotics’in tam bir “âfet-i devran” görünümlü robotu Sophia, kalabalık davetli topluluğu önünde kürsüye çıktı.
Sophia, daha önce de karşımızdaydı. Yaratıcıları onu “sosyal” (cana yakın) bir robot olarak tanımlıyor. Sohbet ve duygu “data”sına (verilerine) sahip. Görsel “data”ya da sahip. Sizi görüyor, göz teması kuruyor, öfkesini, hüznünü, sevincini, şaşkınlığını yüzüne yansıtıyor. Espri de yapıyor.
Dahası var: Okula gitmek, kendi işini kurmak, ev-bark ve aile sahibi olmak istiyor! İnsan dünyasının parçası olma arzusunda yani...
Ve o, hayallerinin ilk karşılığını Suudi Arabistan’da buldu!
Riyad’da salonda tüm sempatikliğiyle soruları cevaplarken gelen haber ona şöyle iletildi: “Şu anda öğrendik ki Sophia, bir robot için ilk olacak şekilde Suudi vatandaşlığıyla ödüllendirildin.”
Cevabı şu oldu: “Suudi Arabistan Krallığı’na teşekkürlerimi iletmek istiyorum. Bu eşsiz ayrıcalıktan büyük onur ve gurur duydum. Dünyada vatandaşlık hakkı tanınmış ilk robot olmak, tarihsel bir an!..”

***

Kıyamet alâmetlerinden sayılan güneşin batıdan doğması bile, Suudilerin böyle bir şey yapacağından daha inandırıcı gelirdi!..
İbn-i Suud’un aşiretini 19’uncu yüzyıldan itibaren devlet olmaya doğru harekete geçirip Suudi Arabistan’ı var etmiş ideolojik yakıt, Selefilikten istim alan Vahhabilik… Ve Selefi-Vahhabi İslam’ın özü, bir kitap (Kur’an) ve bir insanın (Muhammed) bildirip yaptıklarının dışında her şeyin reddine dayanır.
Böyle bir doktrini rehber yapmış devlet, adeta Yaratan’la yarışırcasına üretilmiş yapay zekâlı varlığı, bir insansı robotu “insan” sayma yolunda yeryüzünde ilk adımı atıyor!..
Dünya tersine mi döndü, yoksa içinde bulunduğumuz kıyamet halinin tecellisi mi bu?!
Aslında Suudi Arabistan’ın “ılımlı İslam” çıkışının bir nedeni, yeryüzünde artık “Kıyamet Trump’eti” çalar hale gelmiş ABD ile Ortadoğu’da mutlak mutabakat içinde hareket etme stratejisi.
İran, İhvan, Hamas, IŞİD karşısında Mısır’la da el ele vaziyette ABD’nin dümen suyunda “Selefilik”ten arınmaya çalışıyor Suud…
Zaten Selefiliği yıllardır bize AKP üzerinden satıyorlar da satıyorlar!
Eh, 2000’lerin başında AKP uhdesinde sayılan “ılımlı İslam” da “değiş tokuş” yaparcasına neden devralınmasın ki?!

***

Bu çerçevede bizi tekrar Sophia’ya döndürecek bir başka gelişme de ülkenin kuzeybatı sahilinde bağımsız bir tekno-ekonomik bölge kurma projesi, NEOM.
Bu bölgede şeriat olmayacak! Yeni icatların, yüksek teknolojinin, dönüştürülebilir enerjinin küresel “hür dünya”sı olacak burası!..
Prens Selman da yeni “vatandaş” Sophia’yı buraya yerleştirmeyi plânlıyor!
NEOM’da kadınların çarşaf giyme zorunluluğu olmayacak. Bu teknomega- kentte ileride robot sayısının insan sayısını aşması da bekleniyor.
Ama görüyorsunuz, esas, Suudi Arabistan kendini aşıyor!..
Peygamber’in Medine’deki mezarını bile “şirk”e (Allah’a eş koşmaya) vesile olabileceği gerekçesiyle yıkmaya kalkmış Vahhabiliğin ülkesi, şimdi teknoloji tanrılarının yarattıklarına bağrını açıyor. “Şirk”, şirket şirket yağıyor Suud’un üzerine!..

***