Üniversite fiyaskosu

2017 ÖSYS sonuçlarında tercih yapma oranının kimi belirlemelere göre neredeyse yüzde 50 gerilemesi gündeme bomba gibi düştü. 
214 bin 430 boş kontenjan var. Bunun ilk yerleştirmede daha da artacağı, 350 binleri bulacağı öngörülüyor. Eğer öyle olursa toplam 910 bin kontenjanın üçte birinden fazlası boş kalacak yani. 
“Uzmanlar” nedenler sıralamış: 1) Meslek lisesi öğrencileri, üniversiteye sınavsız geçişin kalkmasının ilk yılı olmasından dolayı ne yapacağını bilemedi. 2) Açık öğretim fakültelerindeki lisans programlarının YGS yerine LYS ile öğrenci alması boş kontenjan artışına etki etti. 3) Üniversitelerdeki kontenjan artışı karşılık bulmadı, hatta talep düştü ve boş kontenjan oranı arttı (Hürriyet, 10 Ağustos 2017). 
“Neden” olarak önümüze konan bu “teknik” ve yüzeysel açıklamalar karşısında acı acı gülüyorum. Hele ki üçüncü maddenin bize bir sonucu nedenmiş gibi göstermesine diyecek söz bulamıyorum! 
AVM açar gibi üniversite açarsanız sonuç bu olur!..

***

12 Eylül (1980) darbesi sonrasına izi sürülebilecek bir olgu bu. 
1970’lerde ülkenin siyasi kargaşasına ayna olan üniversiteyi o kargaşanın kaynağı sayan cunta yönetimive Özal hükümeti, taşrada devlet, büyük şehirlerde de özel üniversitelere sadece “ekonomi-politik” bir strateji doğrultusunda yeşil ışık yakarak bugünlere gelişin önünü açtı. 
Kuşkusuz istisnalar yok değil, ancak genel durum itibarıyla üniversiteler ya devletin ideolojik aygıtı ya da “ticarethane” oldu. 
Eğitime “endüstri”, öğrenciye de “müşteri” olarak bakılır oldu. 
Üniversiteyi “Üniversite” yapan hocalar, “teferruat” sayılır oldu. 
Hocanın niteliğini değil, öğrencinin niceliğini önceleyen bir sermayedar yaklaşım hâkim oldu.