Biz bu topraklara kolay sahip olmadık

26 Ağustos’ta başlayan 30 Ağustos’ta sona eren Dumlupınar Savaşı Türk ulusunun yeniden diriliş savaşıdır. Türklerin Anadolu’yu yabancılardan geri alma savaşıdır. Bu savaşı kazanamasaydık, bugün Anadolu’da Yunanlılar, Ermeniler, Fransızlar, İngilizler, İtalyanlar yaşıyor olacaktı.

Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgisini belirleyen Mondros Ateşkes Antlaşması’nın (30 Ekim 1918) 7'inci maddesine göre, İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durumu bahane ederek istedikleri bölgeleri işgal edebileceklerdi.

Antlaşmanın hemen ardından işgaller başladı. Boğazlar İngilizlerin kontrolüne geçti. İngilizler Çanakkale, Musul, Batum, Antep, Konya, Maraş, Samsun, Bilecik, Merzifon, Urla ve Kars’ı işgal ettiler. İstanbul’un işgali 13 Kasım 1918’den 6 Ekim 1923’e kadar 5 yıl sürdü. Fransızlar ise; Trakya’daki demiryolunun önemli istasyonlarını, Dörtyol, Mersin, Adana ve Afyon istasyonunu işgal ettiler.

İngilizler tarafından işgal edilen, Güneydoğu’daki bazı iller daha sonradan Fransızlara terk edildi. İngiliz orduları Maraş, Antep, Urfa, Adana ve civarını işgal etmişti. Musul’daki petrol kaynakları için Fransa ile 15 Eylül 1919’da imzalanan Suriye İtilafnamesi ile Musul İngilizlere, Maraş, Antep ve Urfa civarı Fransızlara bırakıldı. Fransızlar 10 Nisan 1920’ye kadar işgali sürdürdü. İtalyanlar ise Antalya, Kuşadası, Bodrum, Fethiye ve Marmaris’i işgal ettiler. Konya ve Akşehir’e de asker yolladılar.

İtalyan işgali 28 Mart 1919’dan 5 Temmuz 1921 tarihine kadar 2.5 yıl sürdü. Mondros Mütarekesi’nin Doğu Anadolu’da 6 vilayetin Ermenilere bırakılacağına ilişkin maddesi Ermenileri harekete geçirdi. Ermeniler kurdukları alaylarla Doğu Anadolu’da yayılmaya ve bölgedeki Türklere zulüm ve baskı yapmaya başladılar. Kozan, Osmaniye, Mersin ve Adana’ya Fransızlarla birlikte Ermeni çetecileri de geldi. Yunanlılar kendilerine vaat edilen Ege Bölgesi’ni ele geçirmek üzere, İngiliz, Amerikan ve Fransız savaş gemilerinin koruması altında, 15 Mayıs 1919’da İzmir’e girdiler. Daha sonra Yunanlılar 3 koldan Ege Bölgesi’ni işgal ettiler. Yunan işgali 15 Mayıs 1919’dan 9 Eylül 1922’ye kadar üç yıl sürdü.

Kurtuluş savaşımızda işgallere karşı ilk silahlı direniş Güneydoğu Anadolu’da Fransızlara karşı başladı. İlk Kuvay-ı Milliye hareketi Batı Anadolu’da Yunanlılara karşı ortaya çıktı. Yunan birliklerinin İzmir’i işgal etmesi ve Anadolu içlerine ilerlemeye başlaması, Kuvay- ı Milliye’nin doğuşunu ve Milli Mücadele’nin yani Kurtuluş Savaşı’nın başlamasını sağladı.