Koyun ve darboğazı aşmak

Meradan sonra küçükbaş hayvancılığımızın bir diğer zayıf halkası hayvan ırklarıdır. Ülkemizde en yaygın koyun ırkı Akkaraman ve Morkaramandır. Akkaraman Orta, Morkaraman Doğu Anadolu’nun baskın ırklarıdır. Bu iki ırk Anadolu’nun zor koşullarına adapte olmuş biotik ve abiotik streslere dayanıklı kanaatkar ırklardır. Ancak bu pozitif özelliklerinin yanında bu ırkların verim potansiyelleri çok düşüktür ve geliştirilmiş ırklarla rekabet güçleri sınırlıdır.
Saha çalışmaları ve TÜİK verileri, bu iki ırkımızın canlı ağırlığının 50 kg, süt verimlerinin laktasyonda 50 kg ve ikizleme oranlarının 1, yani 100 koyundan 100 kuzu elde edilebildiğini göstermektedir. Düşük kaliteleri nedeniyle yapağıları kırkım maliyetini dahi karşılayamamaktadır. Yine 100 sağımda elde edilen 50 litre süt işçilik maliyetini ancak karşılayabilmektedir. Zaten üreticilerin önemli bir bölümü bu ırkları sağmaktan vazgeçmişlerdir. Göreceli olarak çok düşük olan bu verim unsurları et üretim maliyetini yükseltmekte ve rekabet gücünü sınırlamaktadır. Ülkemizdeki yerli koyun ırklarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır ancak bir ırkın geliştirilmesinin 50-70 yıl alabileceği göz önüne alındığında bu projenin hali hazırdaki soruna bir çözüm olmayacağı açıktır. Bu alanda aynen büyükbaşta olduğu gibi yurt dışında geliştirilmiş ırkların kullanılması sorunun kısa vadede çözülmesini sağlayabilir. Bu aşamada, göz önünde bulundurulması gereken en önemli konu, koyun ırklarının çevre koşullularına sığırlardan çok daha hassas olmasıdır.
Bu nedenle, kendi ekolojimize en yüksek uyumu sağlayacak ırkları seçmek hayati öneme sahiptir. Bu alanda yapılan araştırmalar, yerin...