Aşk ve toprak kokardı insan

Pascal Quignard’in yazdığı Tous les matins du monde(Dünya’nın Tüm Sabahları) adlı roman, 1991 yılında Alain Corneau tarafından sinemaya uyarlandı. 17. yüzyıl Fransa´sında çok sevdiği karısını yitirdikten sonra çiftliğinde inzivaya çekilmiş olan besteci ve viyola sanatçısı Sainte-Colombe’nin iki kızıyla birlikte yaşadığı muhteşem bir hikâyedir bu. Ün peşinde koşmayan münzevi bir adamdır Colombe.

Ulu bir dut ağacının dalları arasına kurulmuş, viyola sesinin hiç eksik olmadığı derme çatma bir kulübenin içinde gölgelere üflenen nefes. Karısının hayali önünde belirince gözlerinden süzülen yaşlar. Ve dış dünyaya kapanan gözler. Ve aşkın kederli sesi. Dünyanın bütün sabahları geri dönüşsüzdür.

Saraydan gelen teklife; “Mösyö, ben yaşamımı bir dut ağacının içindeki külrengi tahtalara, bir viyoladaki yedi telin seslerine, iki kızıma adadım. Anılardır arkadaşlarım. Karımdır aşkım. Sarayımsa şuracıktaki söğütlerdir, akıp giden sudur, akbalıklardır, kaya balıklarıdır, mürver çiçekleridir. Majestelerine söyleyin, sarayının bundan otuz beş yıl önce babası rahmetle kralla tanıştırılmış yaban bir adamla işi olmaz” diyen bir adam.

Çünkü onun parmaklarının arasından dökülen notalarda kendi içinde yaşattığı acılar vardı.

Camille Pissarro’nun “Bu adam ya delirecek ya da hepimizi geride bırakacak dediği” Van Gogh’un acısı, Kafka’nın sızıları, Dostoyevsksi’nin sanrıları, Andrei Rublev’in suskunluğu… Ve gözlerde beliren o hep derin acı. Bütün nevrozlar kabulüm diyen kederli adamlar. Witgeinstein’in bir zihin kasılmasına neden oluyor diyerek anlatmakta güçlük çektiği şey. Bir algılayış ve kavrayış düzeyinde bu irrasyonaliteye anlam veremeyen insanların çektiği derin acılar.

Uçuş sırasında yürekleri dağlayan, kanatları fani kılan aşkın o yakıcı dünyasına temas etmek. Aşka âşık sevgililerin dünyası. İnsanın sevdiğini unutacak derecede aşkla meşgul olmasını İbn-ül Arabi anlatsın;