Düyunu Umumiye’nin gülleri!..

Mustafa’nın doğduğu yıldı…
Osmanlı’nın başkenti İstanbul’a uzak bir memleket köşesinde, Selanik’te dünyaya gelen bu çocuk, çok değil 40 yıl sonra, batan Osmanlı’nın küllerinden bir Cumhuriyet yaratmak için silaha sarılacak, dünyanın emperyalist efendilere tarihteki ilk yenilgiyi tattıracak, Türk Milleti’nin Anadolu’da yeni ve bağımsız bir devlet kurmasına ön ayak olacak, Türk Milleti’nin yeniden doğuşunun önderi olarak tarihin şanlı sayfalarında yerini alacaktı:
-Mustafa Kemal Atatürk!..
Onun doğduğu yıl, 1881 ise Osmanlı devletinin tarihten silinmesinin başlangıcı olarak Tarih Baba’nın defterine kaydedilecekti! Çünkü koca Osmanlı, 1854’te Kırım Savaşı’ndan beri aldığı borçlar nedeniyle iflas etmiş, başta İngiltere, Fransa, Avusturya olmak üzere 15 ayrı devlete tam 249 milyon lira borçlanmıştı…
Tahtta, “Yeni Osmanlıcı” zevatın “Ulu Hakan” olarak kutsadığı 2. Abdülhamit oturuyordu. Onun rızasıyla alacaklı devletler bir araya gelerek Osmanlı’nın iliğini, kemiğini sömürecek “idareyi” oluşturdular:
-Duyunu Umumiye!..
 “Genel Borçlar” anlamına geliyordu… Bu idare Osmanlı’nın başta tütün ve tuz olmak üzere pek çok üretim malına, gümrük gelirlerine el koydu. Geçen yıllar içinde durum o hale geldi ki, Osmanlı ekonomisi tam anlamıyla köleleşti! Borçlar İdaresi’nin diğer adıyla Duyunu Umumiye’nin başına çöreklenmiş İngilizler ve Fransızlar, Meclis-i Mebusan’da  görüşülen, kabul edilen yasaları dahi değiştirme ya da olduğu gibi çöpe atma imtiyazını elde ettiler.
Bu idarenin gözetiminde 1884 yılında Reji İdaresi kuruldu. İstanbul, İzmir, Selanik, Trabzon, Samsun gibi şehirlerde tütün işleme ve sigara fabrikaları kuruldu… Ayrıca bu şirket tuz üzerinde de tekel konumuna geldi.
Kısacası, koca ülke çeteleşmiş bu idarenin elinde tam anlamıyla oyuncak haline gelmişti! Ne zamana kadar?  Lozan Antl...