Kozmografya: Hiç duydunuz mu?!.

İlginç bir isim değil mi, Kozmografya…
Çoğunuzun duyduğunu sanmıyorum!.. Ben anlatayım öyleyse:
–Kozmografya 1929 yılı lise 3 sınıfları için hazırlanan ders kitabının adı!..
Ordinaryüs Prof. Ali Yar tarafından yazılmış… Özelliği ne peki?
–Türkiye’de yazılan ilk astronomi kitabı!..
Tolga Aydoğan, bu kitabın 1933 yılı baskısını sahaflarda buldu ve inanılmaz hikayesini paylaştı… Ben de Boğaziçi Aydınlar Topluluğu WhatsApp grubunda okudum… Hikayeyi okurken gözlerim yaşardı, her satırında boğazıma bir şeyler takıldı… O günleri ve bugünleri karşılaştırdım ister istemez, utandım!..
1929 yılında Büyük Devrimci Mustafa Kemal, Prof. Ali Yar’ı çağırarak, lise son sınıf öğrencileri için bir astronomi kitabı yazmasını rica etti… Burada bir parantez açarak, Tolga Aydoğan’ın notunu eklemem lazım:
–Bu kitap yazılmadan yalnızca 8 yıl önce, yani 1921’de, Kurtuluş Savaşı sürerken, Ankara Hükümeti’nin kasasında sadece 48 kuruş vardı! İşgal güçleriyle, fakirlikle, cehaletle ve hastalıkla mücadele ediliyordu… Savaş sonrası bir yandan Osmanlı’dan kalan borçlar ödeniyor, diğer yandan bilimle, sanatla Cumhuriyet inşa ediliyor, fabrikalar yapılıyor, operalar temsil ediliyor, yurtdışına eğitim için öğrenciler gönderiliyor, örnek bir ülke yaratılıyordu…
Ancak, her şey çok zordu… O dönem insanların çoğunluğu dünyanın düz olduğunu ya da boğanın boynuzları üzerinde durduğunu sanıyordu. Astronominin ne olduğunu hiç kimse bilmiyordu. Ama bir kişi bunun önemini çok ama çok iyi biliyordu!.. Dünyada başka bir örneğinin olduğunu sanmıyorum; bir devlet adamının astronomi kitabı yazdırmasını, böyle bir şeyi düşünmesini!..
–Atatürk’ün isteğiyle Prof. Yar’ın kaleme aldığı Kozmografya 1933’ten itibaren liselerde zorunlu ders olarak okutuldu!.. Ta ki 1979’a kadar!..