Kuvayı Milliye Türk Milleti’dir!..

1919, Erzurum Kongresi günleri…
Bir gece vakti Mustafa Kemal Paşa yanı başında oturan Mazhar Müfit’e (Kansu) “defterin yanında mı?” diye sorduktan sonra sigarasından bir iki nefes çekti ve önce şu uyarıyı yaptı:
-Bu defterin, bu yaprağını kimseye göstermeyeceksin. Sonuna kadar gizli kalacak. Bir ben, bir sen, bir de Kalem Mahsus Müdürü Süreyya bileceksiniz, şartım bu…
Paşa’nın şartı kabul edildi. Mustafa Kemal, “Öyleyse tarih koy” dedi. Konuldu:
-28 Temmuz 1919 sabaha karşı.
Paşa, “Yaz Müfit” diyerek maddeleri sıralamaya başladı:
–Zaferden sonra hükümet biçimi Cumhuriyet olacaktır, bu bir!..
-İki, Padişah ve hanedan hakkında zamanı gelince gereken işlem yapılacaktır!..
-Üç, fes kalkacak uygar milletler gibi şapka giyilecektir!..
Bu anda Mazhar Müfit’in elindeki kalem düşüverdi. Paşa’nın yüzüne baktı. O da onun yüzüne bakıyordu; “Neden durakladın?” diye sordu. Mazhar Müfit, gayet açıkça yanıtladı:
-Darılma ama paşam, sizin hayal peşinde koşan taraflarınız var!
Paşa güldü, “Bunu zaman gösterir, sen yaz” dedikten sonra devam etti:
-Dört, Latin harfleri kabul edilecek!..
Mazhar Bey, biraz da hayal ile uğraşmaktan bıkmış bir edayla “Yeter Paşam, yeter” dedi ve devam etti:
-Cumhuriyet ilanını başarmış olalım da üst tarafı yeter!..
Mazhar Müfit’in o hayal kırıklığının üzerinden geçen 4 yıl sonra Cumhuriyet ilan edilecekti!.. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, Şapka Devrimi’ni açıklamış, Kastamonu’dan dönüyordu. Meclis’in kapısının önünden geçerken Mazhar Müfit Bey’i görünce yanına çağırdı ve şöyle dedi:
-Azizim Mazhar Bey, kaçıncı maddedeyiz? Notlarına bakıyor musun?!.
İşte Kuvayı Milliye, işte Türk mucizesi bu...