İspanya bölünüyor mu?

Katalonya’da olup bitenler, bana her şeyden önce bağımsızlık konusunda kafalarımızın ne kadar karışık olduğunu fark ettirdi. 
Halklar istedikleri zaman bağımsızlıklarını ilan edebilmeli mi? Yoksa ait oldukları devleti zayıflatacağı için, bu engellenmeli mi? Bağımsızlık isteyen halk Kuzey Irak gibi hemen yanı başımızda olunca, bir anda irkiliyoruz. Ama diğer yandan, İspanya gibi daha uzak bir coğrafyada olunca sanki, “Neden olmasın” moduna geçiyoruz. 
Bizlerdeki bu muğlaklık zaten uluslararası hukuka da bire bir yansımış. Birleşmiş Milletler (BM) Anlaşması’nda halklara “kendi kaderini tayin hakkı” tanınıyor tanınmasına. Ama aynı BM Anlaşması, “ülkelerin toprak bütünlüğüne saygı” ilkesini de savunuyor. Birçok hukukçu da bunu ciddi bir çelişki olarak yorumluyor. 
*
Son zamanlarda üst üste gelen bağımsızlık tartışmaları bir çelişkiyi daha ortaya çıkarıyor: Bir yandan terör, mülteci meselesi gibi günümüzün en büyük sorunları çözüm için ülkeleri birbirine yaklaştırıyor. Ama buna rağmen devletler birbirinden daha da ayrışıyor. Ve milliyetçilik iyice körükleniyor. Yerel, kültürel kimlikler de hiç olmadığı kadar öne çıkıyor.