Bağımsızlık hareketinin tohumu Trakya’da atıldı

Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti 100 yıl önce kurulmuştu...

I. DÜNYA Savaşı’nın yenilgi ile sonuçlanması ve 30 Ekim 1918 Mondros Bırakışması ile Trakya’nın geleceği belirsiz bir sürece girdi. 2 Kasım 1918’de bir avuç vatansever olası bir dış müdahaleye karşı direnişi organize etmek için ‘Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ni kurdu. Ulusal bağımsızlık hareketimizin Atatürk’ün Samsun’a çıktığı 19 Mayıs 1919 tarihinde başladığı göz önüne alındığında, yerel bir hükümet gibi algılanan Trakya’daki bu cemiyet öncü bir kuruluş niteliği taşımaktadır.

Trakya’nın işgalden kurtulmasında ve Türkiye sınırları içinde kalmasında başrolü üstlenen bu cemiyetin kuruluşunun 100. yılı 2018 Kasım’ına denk geliyor. Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurucularından olan Eski Edirne belediye başkanlarından M. Şevket Dağdeviren’in torunu B. Cem Altınel, saptadığı 53 kişilik kadrodan 20’sinin yaşamöyküsünü akıcı bir dil ve bolca fotoğraf eşliğinde yöntembilimsel bir disiplinle kitaplaştırmış. Edirne Belediyesi’nin basımını üstlendiği, ‘Kuruluşunun 100. Yılında Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Yöneticilerinin Yaşam Öyküleri’ başlıklı kitapta cemiyetin tarihçesi dışında dört kurucu Şevket Dağdeviren, Şeref Aykut, Faik Kaltakkıran ve Kasım Yolageldili ile dönemin renkli kişiliklerinden Dr. Rifat Osman Tosyavizade, Hafız Rakım Ertür ve Cafer Tayyar Eğilmez de bulunuyor. Cumhuriyet döneminin bakan ve bürokratlarından Şakir Kesebir, Şefik Bicioğlu, Seyfi Tülümen, Galip Bahtiyar Göker, Hilmi Ergeneli ve Ali Galip Peker’de bilinmeyen yönleri ile bu kitapta anlatılmış. Yerel kahramanlar Ahmet Muhtar Merter, Şevket Ödül, Şevket Dingiloğlu, Müftü Osman Hilmi Efendi, Ekrem Demiray ve Hayrettin Belli’nin yanı sıra 150’liklerden Mustafa Neyyir de kitapta yerlerini almış.

19. yüzyılın önemli fotoğrafçılarından Dimitri Michailides’in Ömer M. Koç’un koleksiyonunda bulunan Edirne vilayeti albümünde yer alan 30 fotoğrafı da Ömer Bey’in izniyle dönemin Edirnesi hakkında fikir vermesi için kitaba katılmış.

Yazar Altınel, biyografilerini oluşturduğu bu kişilerin ulaşabildiği torunlarıyla birebir söyleşiler yapmış, elde ettiği bilgi ve fotoğrafları diğer kaynaklarla harmanlayarak tarihin bu pek az bilinen dönemine ışık tutmuş.

Tarihimizi iyi bilmezsek geleceğimize doğru yön veremeyiz. Bu çok önemli cemiyetin kuruluşunun 100. yılı nedeni ile Trakya belediyeleri, valilikler ile Edirne Trakya, Kırklareli, Tekirdağ Namık Kemal ve Çanakkale Onsekiz Mart üniversitelerinin bir dizi etkinlik yapması bekleniyor.

TÜRKİYE’NİN MADENLERİ İHALEYE ÇIKARILIYOR