Dön dolaş hep aynı mı?

“Bir Cumaya denk gelen 21 Şubat 1947’de, akşamüstü geç saatlerde, mesainin bitmesinden hemen önce, yeni kurulmuş Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu ve Afrika İşleri bölümünün başındaki Loy Henderson, Vaşington’daki İngiliz Elçiliği’nden acil bir telefon aldı. Telefonda elçilik birinci sekreterinin kendisini ziyarete geleceği bildirildi. Aşağı yukarı bir saat sonra Herbert M. Sichel, fevkalade önemli iki belgeyi teslim etmek üzere Hendersen’ın bürosunun önünde arabasından iniyordu: İngiliz hükümetinin Balkan bölgesi ve Levant’taki çalışmalarını 31 Mart itibariyle sonlandıracağına dair resmi açıklaması birincisiydi.

Diğeri de İngiltere’nin artık kendisini Yunanistan ve Türkiye’yi desteklemeye devam edebilecek durumda görmediğini belirten belgeydi.”

Dan Diner, Yüzyılı Anlamak/Evrensel Bir Tarih Yorumu isimli 2009’da İletişim Yayınları’ndan çıkan kitabında Soğuk Savaş’ın başlangıcını anlattığı uzun bölüme yukarıdaki anekdotla başlıyor.

Bu basit gibi görünen, rutin bir diplomatik görüşme gibi yaşanan şey aslında, yazarın da vurguladığı gibi emperyal taht değişikliğinin çok net, somut bir ifadesiydi ve dünyanın şekillenmesinde bundan sonra büyük etkileri olacaktı.

Hemen öncesinde yaşanıp bitmiş 2. Dünya Savaşı sırasındaki gelişmeler şimdi yeniden masaya konuluyordu.

Dünya nasıl bölüşülecekti?