ABD aslında kimi yargılamaya çalışıyor?

Halk Bank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla geçtiğimiz günlerde ABD'de gözaltına alındı. Atilla'nın gözaltına alınması sonrasında FETÖ'ye yakın veya FETÖ tarafından kullanılan bir takım çevreler yeniden 17-25 Aralık darbe girişimini bir yolsuzluk operasyonu gibi sunmaya başladılar. Hadiselerin bir anda böyle bir mecra takip etmeye başlamış olması aslında Atilla'nın neden gözaltına alındığı, bu hukuksuz eylemle neyin amaçlandığı konusunda bir takım çıkarımlarda bulunmamıza olanak sağlıyor. Yaşananları daha sağlıklı bir şekilde anlayabilmek için dış politikamıza temas eden bazı hususları da hatırlamakta fayda var.
ABD ile İran arasındaki ilişkiler İran İslâm Devrimi sonrasında ciddi şekilde bozuldu. Şah Rejimi döneminde ABD'nin bölgedeki ileri karakolu olarak değerlendirdiği İran'da iktidara gelen Humeyni “Büyük şeytan” açıklamasıyla ABD ile ilişkilerin nasıl seyredeceği konusunda bir işaret vermişti. Humeyni sonrası Rafsancani ve Hatemi dönemlerinde yumuşama eğilimi gözlemlense de Ahmedinejad döneminde ilişkiler iyice gerildi.
Ağustos 2002'de ABD'de bulunan İran rejimine muhalif İran Ulusal Direniş Cephesi'nden Ali Rıza Caferzade İran'ın tüm dünyadan gizli nükleer program yürüttüğünü bazı fotoğraflarla birlikte bir basın toplantısında açıkladığında bir infial oluştu. Tartışmaların ve baskıların artması üzerine dönemin Cumhurbaşkanı Hatemi 2003 yılı başlarında ülkesinin enerji üretimi maksadıyla bir nükleer program yürüttüğünü kabul etti. Bu açıklama İran üzerindeki baskıyı arttırdı. O dönem Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) başkanı olan Ali Baradey yaptığı açıklama ile İran'ın ajansa bilgi vermeden sürdürdüğü nükleer çalışmalarla Nükleer Silahların Yayılması Antlaşmasını (NPT) ihlal ettiğini açıkladı. Baskıların yoğunlaşması üzerine İran NPT'nin ek protokolünü imzaladı ancak bu hamle İran üzerindeki baskıları bitirmedi.