Sekülerleşme tezine, aslında ne oluyor?
Mesela ben sekülerleşme tezi çökmüştür demiyorum, sekülerleşmenin evrimsel gelişim çizgisinin bir nihai aşaması gibi görülmesinin yanlış olduğunu söylüyorum.
Dünyamızın her geçen gün daha fazla sekülerleşiyor olduğu yönünde ifade edilebilecek bir tez var. Adı “sekülerleşme tezi”. 19. yüzyıldan itibaren yirminci yüzyıl boyunca bütün sosyal bilim çevrelerini etkisi altına almış bu tez, sekülerleşmeyi insanlığın evriminin bir parçası gibi görür. Modernleşmeci yaklaşımlar da sekülerleşme ile modernleşmeyi özdeşleştirmiş ve sekülerleşmeye modernliğe atfedilen evrimsel niteliğin taşıyıcılığını vermişlerdir.
Modernleşmede mesafe kat edildikçe dinin gerileyeceği tezi ilk zamanlarda toplumsal gelişmelerde karşılığını bularak bir bakıma sahada doğrulanıyordu. Sanayi toplumu gündelik hayatta dine adeta bir alan bırakmıyor ve insanların davranışlarında, bireysel ve toplumsal tercihlerinde, gündelik hayatlarında dine yapılan atıflar gittikçe yok olmaya yüz tutuyordu. Sanayi toplumu olarak örgütlenen gündelik hayatın mesaisi içinde dini ritüeller ve mekanlar gittikçe ya devre dışı kalıyor veya zamanın veya mekanın çeperlerine itiliyordu. İtildikleri bu noktadan tamamen devre dışı kalmaları çok kolay olurdu.