Beşinci kol

İspanyol İç Savaşı’nın (1936-39) son aşamasında Franco kuvvetleri Madrid kuşatmasını daralttı. O sırada isyancı ordunun Cumhuriyet rejimine karşı kullandığı falanj hareketinin (faşist milis) dört faaliyet alanı vardı. Buna bir beşincisini eklediler: Beşinci Kol. Örgüt Madrid’in içinde harekete geçti. Asılsız söylentilerle kenti savunan kitlenin moralini bozarak savaş azmini zayıflatmakla, Cumhuriyet’i oluşturan sol hareketleri birbirine düşürerek kendi kitlelerinden koparmakla görevliydi. Cumhuriyetçi bölgede sabotaj yaptılar, suikast düzenlediler, işleyen ne kadar sistem varsa hepsini felç etmek istediler.

Aslında Beşinci Kol faaliyetinin tarihi çok eskidir, Truva Savaşı’na (MÖ. 1184) kadar uzanır. Yakın zamanlarda, II. Savaş sırasında Nazi Rejimi’nin parçası olan Gehlen Örgütü bütün Avrupa’da işgal öncesinde ve sonrasında Beşinci Kol faaliyeti yürüttü.