Melzing’in mukayesesi

Melzing 16. asırda Osmanlı Devleti ile Avrupa’yı şöyle kıyaslamaktadır: 

“Kanuni Sultan Süleyman’ın imparatorluğunda adalet hâkim iken Avrupa’da Charles Quint, rüşvetler sayesinde imparator olmuştur. 

Sultan Süleyman bir gün Süleymaniye Camii’ni inşa ettireceği arsa üzerindeki bir Yahudi’nin evini parasıyla istimlâk etmek istedi. Yahudi bu satışa razı olmadığından Sultan müftüye müracaat etti. Müftünün kararı şu idi: ‘Ancak bir mukavele ile Sultan bu evi kiralayabilecekti.’

“Bu karara Sultan boyun eğmiştir. 0, üstelik dünyanın o devirdeki en büyük devletinin başkanı olarak Yahudi’nin ufak evini zorla almazken; Portekiz kralı Yahudilere ‘program’ yaptırıp, ateşte diri diri yakıyordu. (Y. Öztuna: A.g.e).

İngiltere’nin İstanbul sefareti memurlarından Ricault meşhur eserinde şunları yazmaktadır: