Osmanlı Devleti’nin nüfusu ne kadardı?

Bu konuda kesin bilgi vermek zordur, ancak bugüne kadar tasnif edilmiş ve incelenmiş Tapu Tahrir Defterlerinden yola çıkarak bir sonuca ulaşmak mümkündür.

Öte yandan, Osmanlı Devleti’nin nüfus sayımları, genel olarak hane (ev) sayımlarına dayanır. Biliyorsunuz, Osmanlı ailesi kalabalıktır. Dede, büyükanne, hala, teyze, amca ve çocukları çoğunlukla aynı çatı altında oturmaktadır. Nüfus tahmini yapılırken, bunun göz önünde bulundurulması, verilen rakamların en az iki misli olarak düşünülmesi gerekir.

Ancak 1800-1914 arası döneme ait oldukça ayrıntılı bilgiler var: Buna göre, 1800’lü yıllarda, devletin toplam nüfusu 26 milyonu aşıyor. 

Osmanlı-Rus Savaşı’nın sona ermesinden sonra, 1831 yılında, devlet genelinde çok ayrıntılı bir genel nüfus sayımı yapılmış, 4 milyon 839 bini Rumeli’de, 6 milyon 700 bini Anadolu’da, 3 milyon 800 bini Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da olmak üzere, Osmanlı Devleti’nin toplam nüfusunun 15 milyon 339 bin civarında olduğu tespit edilmiştir.

Osmanlı istatistiklerine göre, devletin toplam nüfusu; 1884’te 17 milyon 134 bin; 1893’te 17 milyon 381 bin 670; 1897’de 19 milyon 50 bin; 1910’da 28 milyon 652 bin; 1913’te ise 29 milyon 357 bindir.