Erdem...

Son yıllarda en fazla ihtiyaç duyduğumuz konu "Erdem..." Oğlumun adıdır. Hayatımızın tüm alanlarında ihtiyacımızdır. Bayram öncesi "Erdem"i hatırlatmayı saygıdeğer Ali Suat Ertosun hatırlattı. Mükemmel yazmış. Paylaşıyorum...

***

Küçük bir memur olan babam, pazarlıksız alışveriş yapmaz; sorduğumda, "Oğlum, ben parayı kolay kazanmıyorum." derdi. Bunun istisnası küçük esnaf ve zanaatkârlar ile pazarlarda mallarını satan küçük üreticilerdi. Bu durum hep merakımı çekerdi. 1960'lı yılların başlarıydı ve 8-9 yaşlarındaydım. Pazar yerinde alışveriş yaptığımız bir gün bunu kendisine sordum. Uzun uzun yüzüme baktıktan sonra, "Oğlum, fakir insanları ezmeye çalışma. Çünkü onlar geçinmek için emek ve ürettikleri malları satmak zorundalar, faziletli davran." dedi. Ne demek istediğini fazla anlamamıştım. 'Fazilet' sözcüğü ne anlama geliyordu? Aklıma mahallemizdeki, 'Fazilet Abla' gelmiş, ancak sesimi çıkarmamıştım. Eve gelince sözlüğe bakmış, faziletin Türkçedeki karşılığının, 'Erdem' olduğunu öğrenmiştim. Komşumuzun, 'Erdem' adında bir oğlu vardı. Bu kafamı daha da karıştırmıştı. Ertesi gün öğretmenimize sormuş; onun, "İkisi de aynı. 'Fazilet' Arapça; 'Erdem', Türkçesi. İkisi de doğru, dürüst, namuslu ve vicdanlı olmak anlamında kullanıyoruz. 'Fazilet', kız, 'Erdem', erkek ismi." cevabını alınca, zihnimdeki yerleri berraklaşmış, daha sonraki yıllarda Mersin ilimizin, 'Erdemli' adında bir ilçesi olduğunu öğrenince, 'Erdem' sözcüğü zihnimde daha da pekişmişti.

Yıllar sonra, babamın bana verdiği dersle ilgili olayın benzerini anlatan öyküyü okumuştum. Bilmiyorum, belki babam da bunu ve bir benzerini okumuştu!

'Erdem', felsefenin en eski ve temel konularından biri. Eskilerin fazilet dediği erdem, Türk Dil Kurumu Sözlüğünde, "ahlakın övdüğü iyi olma, alçak gönüllülük, yiğitlik, doğruluk vb. niteliklerin genel adı"olarak açıklanıyor.

Erdem kavramı; meziyet, iyilik, ilim, iman ve irfan itibarı ile üstünlüğü, özetle iyi ahlaklı olmayı ifade ediyor.