Seçme ve seçilmeyi hak etmek başka, becermek başka!

Öğrenilmiş çaresizlik de denilebilir, cam tavan da. Çeşitli psikolojik testlerde ortaya çıkmış: Etrafını cam duvarlarla çevirdiğiniz denek, her dışarı çıkmaya çalıştığında cama çarpıp çıkamıyor. Bir süre sonra o camları kaldırdığınızda artık özgür olduğu halde, dışarı çıkmaya çalışmıyor, çünkü etrafının yine cam duvarlarla çevrili olduğunu ve onlara çarpacağını düşünüyor. Kadınların durumu da biraz böyle diyorum. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ve devrimlerle beraber kadınlar eşit haklara kavuştular. Bunların en önemlilerinden biri seçme ve seçilme hakkı. İlk olarak yerel seçimlere katılma hakkı verilmiş 1930’da. Sonra köylerde muhtar olma hakkı ve 5 Aralık 1934’te milletvekilliği. Şaka değil, İsviçre’de bile kadınlar seçilme hakkını daha yeni kazandı! Kadının kendisini yönetecek insanları seçerken sözünü söyleyebilmesi, ağırlığını koyabilmesi, ona artı haklar getiriyor. Kadına yönelik politikalar, haklar gibi. “Ben bilmem, beyim bilir” diyen kadın da var tabii, çarşafının örtüsünü yüzüne çeken, soru soruldu diye. Hatta bizim ayıbımız tabii, Güneydoğu’da, köyde mezrada kadın gitmiyor bile sandığa, muhtar basıveriyor mührü, ampulün göbeğine! Ya da başında kim duruyorsa artık, ona ne deniliyorsa. Zaten başımıza ne geldiyse, ne geliyorsa devrimleri halka tam yayamamış olmak, gerçek çıkarlarının ne olduğunu tam gösterememiş olmaktan gelmedi mi?
Türk kadını seçme ve seçilme hakkını, Avrupalı kadından bile önce aldı da ne oldu, diye soralım tekrar. Cam tavan var ya, başını hep ona çarptı. Erkekler hep omuz attı, kadınlar da nasılsa olmuyor diye biraz arkada durdu. Türkiye, kadına ne yasama meclisinde, ne belediye meclisinde, ne belediye başkanlıklarında hak ettiği yeri vermedi. Türk kadını da bu hakkı söke söke alamadı! Vali varsa bile göstermelik, belediye başkanı sosyal demokrat partide bile, bir iki tane. İşte yine listeler hazırlanıyor, belediye başkan adayları belirleniyor, kadın yok! CHP lütfedip Beşikt...