Akdeniz’de bir geminin başına gelenler...

19 Haziran 1941 günkü gazetelerin manşetlerinde Türkiye Almanya arasında imzalanan dostluk paktı vardı. Bir yıl sonra Başbakanlık koltuğuna oturacak Dışişleri Bakanı Şükrü Saracoğlu ve 1933’te...

19 Haziran 1941 günkü gazetelerin manşetlerinde Türkiye Almanya arasında imzalanan dostluk paktı vardı. Bir yıl sonra Başbakanlık koltuğuna oturacak Dışişleri Bakanı Şükrü Saracoğlu ve 1933’te Hitler’e başbakanlık yolunu açan eski Almanya Başbakanı, Ankara Büyükelçisi Von Papen arasında imzalanan paktın birinci maddesi şöyleydi:
“Türkiye Cumhuriyeti ve Alman Reich’i arazilerinin masuniyetine ve tam yek amiyeti mülkiyesine mütekabilen riayet ve doğrudan doğruya veya dolayısıyla yekdiğeri aleyhine müteveccih her türlü harekâttan tevakki etmeyi taahhüd ederler.”
Yani özetle Haziran 1941 itibarıyla Yunanistan’ı, Bulgaristan’ı işgal etmiş Edirne’ye dayanmış Türkiye’ye saldırmayacağını taahhüt etmekteydi.
Bir gün sonra İsmet Paşa’nın mektubu Berlin’deki Büyükelçi Hüsrev Gerede tarafından Hitler’e ulaştırıldı. Mektupta “İki ülke karşılıklı itimad devresine girdi” diyen İnönü’ye, Hitler de benzer dileklerle cevap vermişti.
Anlaşma için Londra’dan “İngiltere Türkiye’nin müşkül vaziyetini müdriktir” açıklaması geldi. Savaşta Alman yanlısı yayınları nedeniyle adı “Yunus Nazi”ye çıkmış Yunus Nadi, Cumhuriyet’in manşetinden anlaşmayı tebrik etti:
“Realist bir siyasetin iki tarafa da şeref ve menfaat temin eden bu tabii tezahürünü milletlerimizin memnuniyetle karşılayacakları şüphesizdir.”
24 Haziran’da anlaşma Meclis’te oy birliğiyle kabul edildi. Türkiye, Almanya ile Sovyetler arasında patlak veren savaşta da tarafsız kalacağını açıkladı.
Aynı günlerde gazetelerde küçük bir haber daha yer almıştı. Millî Şef İsmet
İnönü, Büyük Britanya Kralı 2. George’u doğum günü için telgrafla tebrik etmiş, Kral George da bu nazik telgrafı cevapsız bırakmamıştı.

YAZININ DEVAMI
ÇOK OKUNAN YAZARLAR
YAZARIN DİĞER YAZILARI
Peki, Turan İtil ABD’den neden Türkiye’ye dönmüştü? 20 Kasım 2024 | 1.886 Okunma Türkiye’nin değişen değerleri, eskimeyen değerleri 18 Kasım 2024 | 846 Okunma Peki devrin şartları nasıldı? 16 Kasım 2024 | 540 Okunma Diyarbakır’da bir Salem mahkemesi 11 Kasım 2024 | 1.008 Okunma Trump, Bahçeli’nin çözümüne yardım edebilir mi? 09 Kasım 2024 | 438 Okunma
TÜM YAZILARI
Yorumlar