1960’larda sınıf mücadelesi

1960’lı yıllarda sosyalistlere bir düzen değişikliği umudu veren, onları bir devrimci durum beklentisine iten sınıf mücadeleleri gelişti. Türkiye tarihinde ilk kez, birçok bölgede radikal işçi eylemleri ortaya çıktı. İşçi sınıfının memur statüsünde istihdam edilen kesimlerinin hareketlenmesi de önemli bir umut kaynağıydı. Ancak bu eylemler, köklü ve kapsamlı bir düzen değişikliğini değil, mevcut ekonomik, siyasal ve toplumsal düzen içinde, yalnızca kendi durumunu iyileştirmeyi amaçlıyordu. Bu amaca da genellikle ulaşılabildi. Ayrıca, eylemlere katılanların toplam işçi sınıfı içindeki oranı düşüktü.

FABRİKA İŞGALLERİ DALGASI

1968 yılından başlayarak, üniversite öğrencilerinin boykot ve işgallerinden büyük ölçüde etkilenen fabrika işgalleri dönemi yaşandı. 1968-1969 yıllarında şu işyerleri işçilerce işgal edildi: Akiş Dokuma, Altınel Pres, Bell Kimya, Çelik Halat, Deniz Nakliyat, Alpagut Kömür İşletmesi, Derby Lastik, Diyarbakır Belediyesi, Emayetaş, Gabriyel Gavriyeloğlu Dokuma, Güven Boya ve Apre, Kavel Kablo, Krom Manyezit, Perşembe Fındık Tarım Satış Kooperatifi, Singer, Tekel Çamaltı Tuzlası, Executor Gemisi, Türk Demir Döküm, Yarımca Seramik, Şehzadebaşı Sineması ve Şişli’deki Ekmek Fabrikası.

İşgallerin amacı, işyeri sorunlarının çözülmesi ve işyerinde sendikal hak ve özgürlüklerin önündeki engellerin kaldırılmasıydı. İşgallerin siyasal bir amacı yoktu. Düzen değişikliği talebi söz konusu değildi. İşgallerin en ilginçlerinden biri de Alpagut Kömür İşletmesi’nde gerçekleşti. Çorum Özel İdare Müdürlüğü Alpagut Kömür İşletmesi’nde çalışan ve Çorum ve Havalisi Birleşik Maden İşçileri Sendikası üyesi olan 786 işçi, ücretlerini aylarca alamayınca 1969 yılı Haziran-Temmuz aylarında üretime ve yönetime el koyarak, satıştan elde ettikleri gelirle işçi alacaklarını ödediler.

MEMURLAR DA HAREKETLİYDİ

27 Kasım 1969 günü Ankara’da polisler boykota gitti. Boykot gerekçelerinden biri, “iktidarın değil, halkın polisi olmak istiyoruz” idi.